Յուրաքանչյուր նոր գործընթացից առաջ հեշտ բաները շատ դժվար են թվում, իսկ ընթացքում դժվարները սկսում են թվալ հեշտ:
Շարժման իմպուլս
Եթե 300 կմ/ժամ արագությամբ սլացող , հազարավոր ձիաուժի հասնող գնացքաքարշի առջև քարե պատ շարենք, վերջինս շատ հեշտությամբ կքանդի և կանցնի այն: Բայց երբ գնացքը տեղում կանգնած է, չնչին դիմադրությունն անգամ կարող է խանգարել դրան տեղից շարժվել: Նույնիսկ փոքր խոչընդոտը բավարար է շարժումը կասեցնելու համար:
Շատ դժվար է բաժանվել հին սովորություններից, գործելաոճից: Նոր գործունեություն սկսելը դժվար է, թեկուզ նրանով, որ այն պարուրված է անորոշությամբ, և առկա են մի շարք խոչընդոտներ: Բայց մենք գիտենք, որ հաղթանակի հասնելու համար պետք է գործել, իսկ ամենկարևորը այդ նոր շարժմանը անմիջապես իմպուլս հաղորդելն է: Մեզ երբեք չի հաջողվի հեռացնել ճանպարհից բոլոր խոչընդոտնորը և անբարենպաստ հանգամանքները, խնդիրներ միշտ ծագելու են: Մի ողջ համակարգ կարող է գործել մեր դեմ: Բայց մենք կկարողանանք հաղթահարել դրանք, եթե հասցնենք շարժման իմպուլս ձևավորել: Դա խնդիրներն ու բարդ իրավիճակները հաղթահարելու միակ խելամիտ եղանակն է: Հենց որ արագություն հավաքենք, խնդիրներն արդեն մեզ չեն կարողանա կանգնեցնել:
Խոսենք շարժման իմպուլսի ձևավորման ձախողումների մասին:
Գոյություն ունի շարժման իմպուլսի ձևավորման չորս խոչընդոտ-թակարդ.
Ա. «Կփորձենք»
Բ. «Շարժումը կսկսենք ուժերի կիսով չափ, հետո կավելացնենք»
Գ. «Կաշխատենք` կենտրոնանալով վերջնարդյունքի վրա»
Դ. «Կմտածենք` կենտրոնանալով սկզբում ճիշտ ռազմավարություն ընտրելու վրա»
Ե. «Կփորձեմ (ենք)»
Երբ ասում ենք, որ ուզում ենք փորձել որևէ բան անել, ամենից հաճախ այդպես էլ ոչինչ չենք անում: Տպավորություն է ստեղծվում, որ մենք գիտակցաբար սպասում ենք, որ որևէ բան խանգարի անել այն` ինչ որոշել ենք: «Նա, ով գործում է, սպասում է հաջողության: Նա, ով փորձում է, սպասում է, որ իրեն որևէ բան կխանգարի»:
«Շարժումը կսկսենք ուժերի կիսով չափ, հետո կավելացնենք»:
Կանգնած ավտոմեքենան հրելով տեղից շարժելը շատ դժվար է: Սկզբում այն շարժելու համար մեծ ուժ է պահանջվում, բայց երբ այն սկսում է շարժվել, շատ ավելի քիչ ջանք է պահանջվում այն ընթացքի մեջ պահելու կամ արագացնելու համար: Պատկերացրեք՝ եթե աննշան ջանք գործադրենք, չենք կարողանա մեքենան տեղից շարժել, հետևաբար շարժում չենք կարողանա ապահովել, ինչպես նաև՝ իմպուլս: Այսպիսով` «Կես ջանքը ոչ թե կես արդյունք է տալիս, այլ` զրոյական»:
«Կաշխատենք` կենտրոնանալով վերջնարդյունքի վրա»:
Կարևորը շարժման իմպուլս ձևավորելն է, ոչ թէ արդյունքի ձգտելը:
Ցանկացած նախաձեռնության սկզբում անհրաժեշտ է ողջ ուժով գործի անցնել` դրա հետ մեկտեղ չափազանցված ակնկալիքներ չսահմանելով: Սկզբնական փուլում արդյունքն այդքան կարևոր չէ: Արագ արդյունքը կբերի ապակողմնորոշման: Հաջողությունը պետք է կախված լինի ոչ թե հանգամանքներից, այլ ձևավորված շարժման իմպուլսից: Արդյունքերի վրա կենտրոնացած սուբյեկտը երբեք լիարժեք չի օգտագործում իր հնարավորությունները: Արդյունքին միտված աշխատանքն առանձնահատուկ խնդրահարույց է, երբ անգործ նստած սպասում ենք հեշտ եղանակով հաջողության հասնելու հնարավորությանը: Արդյունքների հետևից վազող սուբյեկտները վստահ են, որ իրենք հանճարեղ են, բայց չեն գիտակցում շարժման իմպուլսի կարևորությունը:
«Երբ սկսվում է շարժումը, միշտ գտնվում են նոր ուղիներ ու միջոցներ, որոնք մինչ այդ տեսանելի չէին»: Շարժումն ինքնաբերաբար հանգեցնում է արդյունքի: Ամենակարևորը` սկսել գործել: Ով սկսել է շարժվել, ավելի հեշտությամբ կշարունակի շարժումը, քան կանգ կառնի, քանի որ շարժման իմպուլսը առաջ կմղի:
«Կմտածենք` կենտրոնանալով սկզբում ճիշտ ռազմավարություն ընտրելու վրա»:
Կատարյալ ռազմավարություն մի փնտրեք: Շարժում սկսելու և հաղթանակ գրանցելու համար պետք չէ նստել ու սպասել կատարյալ ռազմավարության:
Գործունեություն սկսելու համար կատարյալ ռազմավարություն ունենալ պարտադիր չէ: Իհարկե, ունենալու դեպքում դա մեծ առավելություն կլինի, բայց չունենալը չի նշանակում կանգնել` չշարժվել: Ռազմավարությունը կարելի է մշակել շարժման փուլում, բայց այն վերջնական չի կարող լինել, այն պարբերաբար կենթարկվի մի շարք փոփոխությունների և ինքնըստինքյան կգտնվի այն անհրաժեշտը: Պարզապես պետք է շարժման ընթացքում կիրառել համապատասխան տարբեր մարտավարական հնարքներ:
«Շարժման իմպուլսը կթելադրի անհրաժեշտ ռազմավարությունը»:
Պետք է հաշվի առնել նաև, որ շարժման իմպուլսը կարող է լինել ոչ միանշանակ: Այն կարող է աշխատել հօգուտ ձեզ կամ` ի վնաս: Ճիշտ շարժման իմպուլս ձևավորելու համար հաճախակի պետք է մեր գործողությունները ենթարկենք վերլուծության` սխալները կանխելու և նոր գործիքակազմ կիրառելու համար:
Իմպուլսը սկսվում է կարգապահությունից:
Եթե ցանկանում ենք գործունեության ընթացքում հասնել հաջողության, առաջինը պետք է տիրապետենք դրա հիմքերին, խորքային գիտելիքներով զինվենք, քանի որ այն անհրաժեշտ է տեղից շարժվելու համար:
Կարգապահության ձևավորման երեք փուլ.
Ա. Մեկնարկային փուլ: 110% ուժերի գործադրմամբ սկսում ենք շարժում` իմպուլս ձևավորելու համար:
Բ. Չենք խնայում մեր ուժերն ու միջոցները շարժման իմպուլսը արագացնելու համար:
Գ. Ձևավորված շարժման իմպուլսին հաղորդում ենք նոր, բայց ավելի թույլ ուժ, այլապես այն կդադարի գործել:
Ուժի իմպուլսը մեծ ձնագնդի է նման, որը ձյան հոծ զանգված է դառնում: Սկզբում ժամանակ ու ջանք է անհրաժեշտ ձնագունդ սարքելու և բլրից ցած գլորելու համար: Բայց երբ այն սկսում է շարժվել, պետք է արդեն զգուշանալ: Այն աստիճանաբար ավելի ու ավելի արագ է սկսում գլորվել, մեծանում է և կարող է ամեն բան ավերել իր ճանապարհին: Դրա համար արդեն ջանք գործադրելու կարիք չի լինի:
Շարժում ստեղծելու համար հարկավոր է ցուցաբերել աշխատասիրություն, ունենալ գիտելիքների պաշար ու հմտություն, լինել նպատակասլաց և ունենալ երազանք:
Երբ շարժումը սկսվում է, ոչ ոք ու ոչինչ այն այլևս չի կարող կանգնեցնել` բացի նախաձեռնողից:
Գրիգոր Գրիգորյան