Ռոսատոմը ռեակտորների ու նորարարների մասին

Տեխնոլոգիական ձեռքբերումների շնորհիվ Ռոսատոմը նորից է բացահայտում խաղաղ ատոմը: Ատոմային էներգիան աշխարհի ցանկացած կետ մոդուլային ռեակտորներով տեղափոխելը իրականություն է դարձել՝ գրում է Forbes-ը:
Կատարվել է լոգիստիկայի ոլորտում հետազոտողների ու փորձագետների բազմադարյա երազանքը՝ նոր սերնդի ատոմային սառցահատների կառուցումը Հյուսիսային ծովային ճանապարհը դարձնում է գլոբալ տրանսպորտային մայրուղի: Հյուսիսային Սառուցյալ օվկիանոսի ափերով Եվրասիայի երկայնքով 6,5 հազար կիլոմետրանոց երթուղին միացնում է երկու օվկիանոսները՝ Ատլանտյանը և Խաղաղը: Թեպետ միջազգային փոխադրումների համար երթուղին բացվել էր 1967-ին, նավարկել հնարավոր էր միայն ամռանը: Ռոսատոմ պետական կոնցեռնի միջուկային տեխնոլոգիաների շնորհիվ հնարավոր է անվտանգ ու տնտեսապես շահավետ օգտագործել Հյուսիսային ծովային ճանապարհն ամբողջ տարին: Դա նոր հնարավորություններ է բացում համաշխարհային տնտեսության առաջ: Ծովային սովորական երթուղիներով փոխադրումները, օրինակ, Ռոտեդամից Տոկիո, Սուեզի ջրանցքով 21,1 հազար կիլոմետր երկարությամբ, երկար ժամանակ են պահանջում: Եթե Հյուսիսային ծովային ճանապարհն օգտագործվի, ժամանակը 1/3-ով կկրճատվի: Հյուսիսային նոր երթուղով ապագայում հնարավոր է իրականացնել համաշխարհային բեռնափոխադրումների նշանակալից մասը, ավելի երկար անցումների՝ Խաղաղ ու Հնդկական օվկիանոսների միջով նշանակությունը կարող է նվազել:

Հյուսիսային ծովային ճանապարհի ամբողջ տարին օգտագործելու հնարավորությունը օրինակներից մեկն է՝ ինչպես է Ռոսատոմը դարձել միջուկային էներգիայի օգտագործման նոր մեթոդների ու ձևերի մշակման առաջատար: Ռուսական պետական ընկերությունը ղեկավարում է ՌԴ ատոմային ոլորտը և ունի 150 արտադրական ու հետազոտական մասնաճյուղեր: Ռուսաստանի համարյա բոլոր միջուկային նյութերը կոնցեռնի ենթակայության տակ են: Գործունեության բոլոր տեսակների միավորումը հնարավորություն է տվել Ռոսատոմին մրցունակ տեսականի առաջարկել համաշխարհային շուկային: Մեծ հզորության ստանդարտ ռեակտորներից բացի՝ Ռոսատոմը սկսել է արտադրել կոմպակտ և մոբիլ միջուկային ռեակտորներ՝ ներառյալ մոդուլային ռեակտորները, լողացող ատոմային էլեկտրակայանները: Դա էներգիան հասանելի է դարձնում նույնիսկ ամենադժվարամատչելի շրջաններում, որտեղ ստացիոնար ատոմակայանների շինարարությունը տնտեսապես նպատակահարմար չէ: Այդպիսի ռեակտորի առաջին փորձնական օրինակը օգտագործվում է Չուկոտկայում և դե ֆակտո կարելի է օգտագործել ցանկացած վայրում:

Միջուկային էներգետիկայի կողմնակիցները հաստատում են, որ էներգիայի այդ տեսակը CO2-ի արտանետումներ չի առաջացնում: ՄԱԿ-ի կլիմայի սամիթում 2015-ին միջուկային էներգիան, վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների հետ, ճանաչվել է ՙերկու աստիճանի նպատակի՚ հասնելու միակ միջոց՝ նպաստելով կլիմայի փոփոխության զսպմանը: Բայց քննադատներն անհանգստացած են միջուկային մնացորդների չլուծված խնդրով, որ առաջանում են ատոմի ճեղքումից և դեռ չունեն պահպանության հարմար ձևեր: Ռոսատոմը այստեղ էլ աշխատում է տեխնիկական լուծման վրա՝ արագ նեյտրոններով ռեակտորները, որ առաջին անգամ կիրառել է Ռուսաստանը, լուծում են միջուկային մնացորդների հարցը: Հին տեսակի ռեակտորների մնացուկները հիմա օգտագործվում են իբրև նոր սերնդի ռեակտորների վառելիք: Շնորհիվ այդ իննովացիայի կարող են ծագել միանգամայն նոր շուկայական և գնային իրողություններ, ապագայում ատոմային ռեակտորների օպերատորները կարող են Ռոսատոմին վճարել հին տեսակի ռեակտորների միջուկային մնացորդներով՜ միջուկային մնացորդները դառնում են էներգակիրներ:

Էներգամատակարարումը և տրանսպորտային երթուղիները միշտ եղել են աշխարհաքաղաքական հարց: Ռոսատոմի շուկայական դիրքերին ուշադիր հետևում են ոչ միայն մրցակիցները, այլև քաղաքական գործիչները: Այդ ենթատեքստում քննարկվում է և Ռուսաստանի վերահսկողության տակ գտնվող Հյուսիսային ծովային ճանապարհի աշխարհաքաղաքական նշանակությունը՝ Արկտիկայի և վիճահարույց ՙՀյուսիսային հոսք-2՚-ի հետ կապով: Արևմտյան պետությունները դեռ չեն մշակել միասնական վերաբերմունք այս խնդրին: Ժամանակը ցույց կտա՝ կոնսենսուս կլինի այս հարցում, թե ոչ, բայց դա չի կասեցնում Ռոսատոմին՝ 2020-ի օգոստոսին պետական կորպորացիան նշեց Ռուսաստանի քաղաքացիական ատոմի ոլորտի 75-ամյակը:
Forbes.at

Հ.Գ. Գազը, միջուկային սպառազինությունն ու խաղաղ ատոմը Ռուսաստանի համար երբեք չեն եղել միայն էներգակիր՝ Ռուսաստանը աշխարհաքաղաքական, քաղաքական ու տնտեսական հարցերը ներքին ու արտաքին ասպարեզում լուծել է ու շարունակում է լուծել՝ ատոմակայաններ կառուցելով, ինչպես Թուրքիայում, կառուցելու խոստումներ տալով՝ ինչպես Ադրբեջանում, և մշտապես ջանալով՝ իր տեխնոլոգիաներից, վառելիքից ու մասնագետներից կախման մեջ դնել այն երկրներին, որտեղ իր զենքերն են, իր գազն է, իր ատոմակայանները:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ