Հօգուտ քրիստոնեական արմատների, ընդդեմ…

«Իրատես de facto»-ի հարգարժան լրագրողներից մեկը` Սոկրատ Հովսեփյանը, թերթում կարծիք էր հայտնել, թե Հայաստանն այնքան խնդիրներ ու հոգսեր ունի, որ հազիվ թե տեղին է հայոց մամուլում հանգամանորեն քննարկել Եվրոպայի մուսուլմանացման հարցը: Գուցե և այդպես է: Բայց և, մյուս կողմից, եթե մենք կազմում ենք քրիստոնեական աշխարհի մի մասնիկը, ապա հազիվ թե կարող ենք անտարբեր լինել հավատակից հսկա մայր ցամաքի հեռանկարի հանդեպ: Իսկ այդ ապագան այնքան մռայլ է ուրվագծվում, որ շատերը դրա կանխումը տեսնում են միայն մի դեպքում, երբ եվրոպական երկրներում իշխող ներկա անողնաշար լիբերալներին փոխարինեն ծայրահեղ աջերը, նացիոնալիստները և նույնիսկ ֆաշիստները: Ի դեպ, նման երևույթ սկսում է նկատվել Հունաստանում` ներգաղթողների դեմ:
Վերջերս «ՀՏրրՌÿ-24» շուրջօրյա լրատվական հեռուստաալիքը մի ամբողջ շաբաթ հաղորդումների շարք էր նվիրել ժամանակակից Եվրոպայի կյանքի ամենատարբեր կողմերին, այդ թվում` կրոնական: Իրենց կարծիքներն էին արտահայտել եվրոպացի տարբեր մակարդակների քաղաքագետներ, մեկնաբաններ, մասնագետներ և ուրիշներ: Ահա և Շվեդիայում ցույց տվեցին կաթոլիկ մի մեծ եկեղեցի, որտեղ արարողությանը ներկա էր մոտ 10-15 հոգի, և հոգևոր այրը խոր դժգոհություն հայտնեց, որ մարդիկ ավելի ու ավելի են հեռանում քրիստոնեական հավատից, դառնում աթեիստ: Բոլորովին հակառակ պատկերն էր հարևան մզկիթում, որտեղ, ինչպես ասում են, ասեղ գցելու տեղ չկար: Իմամի հետ զրույցի վերջում ռուս լրագրողը հարցրեց նրան, թե ինչպես են զգում իրենց մուսուլմանները քրիստոնեական երկրում: Եվ գիտե՞ք ինչ պատասխանեց իմամը` իսկ դուք վստա՞հ եք, որ Շվեդիան… քրիստոնեական երկիր է: Ոչ ավելի, ոչ պակաս:
Նշված հաղորդաշարում եվրոպացի որոշ քաղաքագետներ մերժում էին Եվրոպայի մուսուլմանացման վտանգի առկայությունը: ՈՒրիշները, մասնավորապես ֆրանսիացի նացիոնալիստ Մարի Լե Պենը, խնդիրը ներկայացնում էին մերկ տեսքով` թվերով ու փաստերով արտահայտելով խոր անհանգստություն ու վրդովմունք: Բոլոր դեպքերում պատկերը հուսադրող չէր, քրիստոնեությունն առայժմ իր հայրենի աշխարհամասում ակնհայտ պարտություն է կրում:
Իսկ հիմա խոսենք նույն վտանգի առջև կանգնած Ռուսաստանի մասին: Բայց սկսենք ահա թե ինչից: Օրերս Մոսկվայում մեծ շուքով բացվեց հայկական եկեղեցական շքեղ համալիրը: Հայերիս համար դա, անտարակույս, պատմական-կրոնական խոշորագույն իրադարձություն է: Սակայն եթե հարցին ավելի լայն նայենք, ապա կտեսնենք, որ այդ երևույթը նշանակալից է նաև Ռուսաստանի կրոնական կյանքում: ՈՒշադիր լսենք, թե ինչ ասաց Մոսկվայի և Համայն Ռուսիո պատրիարք Կիրիլը համալիրի բացման արարողության ժամանակ. «Նրանք, ովքեր XXI դարը հետքրիստոնեական դարաշրջան են հռչակում, խորապես սխալվում են: Ռուսաստանը և Հայաստանը այն բանի վառ օրինակն են, որ կրոնական չափանիշը չի վերանում ժողովրդական կյանքից, այլ, ընդհակառակը, ամրապնդվում է, և Մոսկվայում հայկական տաճարի կառուցման փաստը դրա փայլուն ապացույցն է»: Հենց քրիստոնեական արմատների ուժեղացումը ինքնապահպանության հզոր հենարան կծառայի, ու այդ ասպարեզում երկու եկեղեցիները միասնական են: Եվ այս առումով նույնիսկ ոչ ռուսական, իսկ տվյալ դեպքում կոնկրետ հայկական տաճարի կառուցումը ողջունվում է ինչպես ռուս եկեղեցու, այնպես էլ երկրի իշխանությունների կողմից: Մանավանդ որ առայժմ կանգնեցված է նոր մզկիթների կառուցումը Մոսկվայում:
Ռուսաստանը փորձում է հնարավորինս հակազդել եվրոպական որոշ բարոյակրոնական այլասերվածությունների ագրեսիվ ներթափանցմանը: Վլադիմիր Պուտինը «Վալդայ» բանավեճային ակումբում Արևմուտքի հայտնի շատ քաղաքագետների ու փորձագետների ներկայությամբ, մեղմ ասած, տարակուսանք հայտնեց, թե ինչպես կարելի է հավասարության նշան դնել ավանդական և միասեռական ընտանիքների միջև, ինչպես կարելի է օրինականացնել պեդոֆիլիան` մանկապղծությունը, և այլն: Ավելին, Պուտինը անսեթևեթ հայտարարեց, որ կտրվելով քրիստոնեական արժեքներից, եվրոպական ժողովուրդները պարզապես մեռնում են: Ասել, թե Ռուսաստանին հաջողվում է հեշտորեն դիմակայել եվրոպական հակաքրիստոնեական քաղաքականության նկրտումներին, ճիշտ չի լինի: Այդօրինակ ամեն մի քայլ առաջ է բերում Արևմուտքի վայնասունը: Անչափահասների շրջանում միասեռականության քարոզումն արգելող օրենքի ընդունման կապակցությամբ նույնիսկ կոչեր հնչեցին բոյկոտելու Սոչիի օլիմպիադան:
Ռուսաստանի իշխանությունները հսկայական նյութական միջոցներ են հատկացնում պահպանելու ավանդական ընտանիքը, մեծացնելու ծննդաբերությունը և այլն: Ռուսների համար վաղուց գաղտնիք չէ, որ ժողովրդագրական վիճակը չշտկելու դեպքում դարի կեսին սեփական (և ոչ եկվոր` սա շատ կարևոր է) մուսուլմանները իրենց քանակով կգերազանցեն քրիստոնյաներին (նորից վերադառնում ենք «հարազատ» թեմային): Եվ ռուսների հոգևոր-բարոյական, ազգային ինքնության վերածննդի ասպարեզում իրոք մեծ դեր է հատկացվում ռուս ուղղափառ եկեղեցուն:
Ինչ է արվում գործնականում: Եթե խոսենք միայն Մոսկվայի մասին, ապա մշակված է մեգապոլիսում մոտ 200 տաճար ու եկեղեցի կառուցելու ծրագիր: Պատրիարք Կիրիլի ասելով, մայրաքաղաքում ազգային պաշտամունքային կառույցների մեծ պակաս կա և նույնիսկ այդ 200-ը չի լրացնի բացը: Նշված ծրագրի իրագործումը պահանջում է 16 տարի, սակայն Մոսկվայի նորընտիր քաղաքապետ Սերգեյ Սոբյանինը խոստացել է ամեն ինչ անել այդ ժամկետը կրկնակի կրճատելու համար: Ասել է` խնդիր է դրված ամեն ամիս հավատացյալներին տրամադրել մեկ նոր հոգևոր օջախ:
Ծրագրի իրականացումը առավել քան տպավորիչ կդառնա, եթե նկատի ունենանք, որ դրա դեմ ագրեսիվորեն հանդես է գայիս ռուսաստանյան հասարակայնության ազդեցիկ լիբերալ խավը: Իսկ թե ովքեր են կազմում այդ խավի ուղեղը, կարող եք հեշտորեն կռահել։

Ռուբեն ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ
Մոսկվա

Հեղինակի նյութեր

• «Ճղճղոցը» լռեցրին
• Քա­ղա­քա­կա­նու­թ­յու­նը երկ­րորդ հնա­գույն մաս­նա­գի­տու­թ­յունն է
• Հեշտ է ա­սել` ա­նուղ­ղե­լի ռու­սա­սեր­ներ են
• Խո­պան­չիու­թ­յու­նը դար­ձել է ապ­րե­լա­կերպ, սո­վո­րու­թ­յուն, կեն­ցաղ
• Երբ խոս­քը մի­լիար­դա­վոր դո­լար­նե­րի մա­սին է, մեծ տե­րու­թ­յուն­նե­րը գոր­ծում են ա­նո­ղոք
• Ոչ էն է մի բան, ո՛չ էլ` էս
• Եթե գլուխ չես հա­նում սե­փա­կան ղե­կա­վար­նե­րից
• Կո­րո­նա­վի­րու­սա­յին աշ­խար­հա­փո­փո­խու­թ­յուն
• Ամեն ժո­ղո­վուրդ ար­ժա­նի է իր ղե­կա­վա­րին
• Ա՜խ այդ անշ­նոր­հա­կալ ռուս­նե­րը
• Հույս-հարց-պա­հան­ջը ար­դեն դառ­նում է ինք­նան­վաս­տա­ցու­ցիչ
• Ներ­վեց... թմ­րա­մաք­սա­նեն­գը, բայց նա հրեա էր
• Գլխա­վոր կռ­վախն­ձո­րը կդառ­նա Ղա­րա­բա­ղը
• «Ի՜նչ հայ, հրեա է» («Հրեա­նե­րից պր­ծանք, ան­ցանք հա­յե­րին»)
• Քսան տա­րի նույն դեմ­քին են նա­յում
• Պու­տի­նի, լե­հե­րի և հրեա­նե­րի մա­սին
• Հա­յաս­տա­նը կա­րիք ու­նի փոր­ձա­ռու­թ­յան
• Չտես­նե­լու չտանք, թե վեր­ջերս Շոյ­գու­յին ինչ շու­քով ըն­դու­նե­ցին Բաք­վում
• Երբ ան­գամ մեկ ըն­տա­նիքն է դառ­նում հո­գա­ծու­թ­յան ա­ռար­կա
• Ինչով են զբաղ­ված եվ­րո­պա­ցի­նե­րը

Մեկնաբանություններ