«Քյաբաբնոցներից» և «փթիրի» մշակույթից զատ, կա նաև բարձրաճաշակ արվեստ

Վերջին քաղաքական իրադարձությունների առանձնահատկություններից մեկն էլ այն է, որ «կես միլիոն իրական ձայների» մասին պատեհ և անպատեհ առիթներով բարձրաձայնող ԲՀԿ-ն այնպիսի ոչ նախանձելի իրադրության մեջ է հայտնվել, որ փորձում է ծայրահեղ ընդդիմության դիրքերից շահել ընտրազանգվածի սրտերը: Մինչդեռ 2013-ի փետրվարի 18-ին կայացած նախագահական ընտրությունը ցույց տվեց, որ ՀՀ-ում հնարավոր է նախընտրական քարոզարշավ իրականացնել և կես միլիոնից ավելի ձայներ ստանալ առանց տրակտորների և «բարեգործության»: Քաղաքական լուսանցքից դուրս մնացած ԲՀԿ խմբակցության որոշ պատգամավորներ փորձում են ավելի ընդդիմադիր երևալ, քան այսօրվա ընդդիմությունն է: Եվ, սա այն դեպքում, երբ ոմանց քաղաքական կենսագրությունն աղաղակում է, որ իրենց տեսակով այս մարդիկ չեն եղել և չեն էլ կարող լինել ընդդիմադիր` իշխանական կերակրատաշտին (ԲՀԿ-ի դեպքում այս եզրույթը տեղին է) հնարավորինս մոտ գտնվելու մոլուցքը վեր դասելով գաղափարների և գաղափարախոսության դավանումից: Երեսուն տարին տակավին վերջերս բոլորած ԲՀԿ մի շարք պատգամավորներ արդեն իսկ հասցրել են մեկը մյուսի հետ ոչ մի օրգանական և բովանդակային կապ չունեցող կուսակցություններ փոխել` ակներև դարձնելով ամեն գնով իշխանության հասնելու մոլուցքը: Բնականաբար, այս երևույթը միայն ԲՀԿ-ին չէ բնորոշ, սակայն ԱԺ ԲՀԿ խմբակցությունում հայտնված երիտկարիերիստները շատ ավելի զգայուն և դյուրագրգիռ են դարձել` հասկանալով այն պարզ իրողությունը, որ ԲՀԿ-ին մոտ չթողեցին կոալիցիային, ուստի և իրենք հնարավորություն չեն ունենալու մոտ ապագայում օգտվելու իշխանության բարիքներից:
Այդ պատճառով էլ պետք չէ զարմանալ. տրակտորներով և քաղաքական բարեգործությամբ ձեռք բերված հաջողությունը հօդս է ցնդում` վտանգ ստեղծելով վերջնականապես դիմակազերծվելու հասարակության աչքերում: Արտագաղթի պատճառներից խոսում են մի կուսակցության ներկայացուցիչներ, որի ղեկավարի կենսագործունեությունն ու թիկնազորի քանակը մարդկանց հասցնում են հուսալքության և նպաստում արտագաղթին: Սա ևս տեսակի խնդիր է, սա ևս քաղաքական անոմալիայի դրսևորում է: Պարզվում է, որ, չհանդիսանալով «Մանթաշովի թոռը», կարելի է հեքիաթային հարստություն դիզել, այնուհետև, «բարեգործության» և տրակտորների օգնությամբ քաղաքական վարձկանների խումբ տեղավորել ԱԺ-ում, 5 տարի կառավարության մաս կազմել, իսկ հետո քննադատել նույն կառավարության գործունեությունը` փորձելով ձեռք բերել էժանագին վարկանիշ: Ով ով, բայց ԲՀԿ-ականները չպետք է խոսեն տնտեսության մասին, քանզի տնտեսական զարգացման թիվ մեկ խոչընդոտը առկա մենաշնորհներն են և օլիգարխիան, որի ամենավառ ներկայացուցչի անձնական բիզնեսներից մեկը «Բարգավաճ Հայաստան» անվանումը կրող կուսակցությունն է: Ինչպե՞ս կարելի է շուտասելուկի պես կրկնել այն թեզը, թե «ԲՀԿ-ն միշտ ժողովրդի կողքին է», ո՞վ է հավատում նման հայտարարություններին, Հայաստանի բնակչությունն այդ աստիճանի միամի՞տ է, որ չտեսնի խոսքի և գործի տարբերությունը և հավատա «շաբլոնային» արտահայտություններին, կա՞ն Հայաստանում կուսակցություններ, որոնք ասում են, թե ժողովրդի կողքին չեն: Դժբախտաբար, ԲՀԿ-ի կոլեկտիվ մտածելակերպը զուրկ է այս պարզ իրողությունների ընկալման կարողությունից և, քաղաքականությունը շփոթելով ամբոխավարության հետ, փորձում է միավորներ հավաքել և վարկանիշ բարձրացնել կառավարությանն ու նրա ղեկավարին փնովելով և անխնա քննադատելով:
Պետք է նշել, որ կառավարությունը սուրբ չէ և պատասխանատու է բազմաթիվ արատավոր երևույթների համար, սակայն այդ երևույթների մի զգալի հատվածն էլ կապված է ԲՀԿ շարքերում ընդգրկված տեսակի հետ: Այս տարիներին բազմաթիվ հրապարակումներ են եղել առ այն, որ Հայաստանի զարգացման առանցքային խոչընդոտներից մեկը օլիգարխիայի ներկայությունն է պետական և քաղաքական համակարգերում: Իսկ ո՞րն է թիվ մեկ օլիգարխի կուսակցությունը, ի՞նչ նպատակով է ստեղծվել ԲՀԿ-ն և, բացի ամբոխավարական ճառերից, ի՞նչ նպատակային և ծրագրային խնդիրներ ունի դրված իր առջև: Հարցը մի փոքր հռետորական է, սակայն խիստ բովանդակային է, և ժամանակն է, որ իրերն անվանվեն իրենց անուններով: Ի դեպ, հասարակության իրավագիտակցության ակնհայտ բարձրացումն ուղեկցվում է նաև սոցիալական բևեռվածության դեմ ուղղված անհանդուրժողականության աճի տեմպերով: Հենց այդ է պատճառը, որ մոտ ապագայում ականատեսն ենք լինելու ԲՀԿ «կեղծ բարեպաշտության» փուչիկի պայթյունին, որովհետև հանրային քննարկման առարկա է դառնալու այն հարցը, թե ինչպե՞ս է ստացվել, որ ոմանք Հայաստանում հեքիաթային հարստություն են դիզել, ինչպիսի՞ ճանապարհով է դա տեղի ունեցել, և ինչպիսի՞ «ինդուլգենցիաներ են» դրա համար դուրս գրվել: Վերջին ընտրությունները նաև ցույց տվեցին, որ ընտրազանգվածն այլևս առանձնակի ուշադրություն չի դարձնում ընտրակաշառքին և «քաղաքական բարեգործությանը»` ցանկանալով կյանքի որակի փոփոխություն և կենսամակարդակի շոշափելի բարձրացում: Այս հարցը պետք է ԲՀԿ-ին մտորելու տեղիք տա, քանզի առաջիկա ընտրություններին տրակտորներն ու ակնոցները կարող են չունենալ 2012-ի արդյունավետությունը:
Թերևս, սա է գլխավոր պատճառը, որ ԲՀԿ խմբակցության պատգամավորներ Վահան Բաբայանը և Տիգրան ՈՒրիխանյանը կոշտ քննադատության թիրախ են ընտրել կառավարության ղեկավարին: Սա, ընդամենը, կենդանության նշաններ ցույց տալու փորձ է, «ներկա ստանալու» գործելաոճ: Պետք է նշել նաև, որ ԲՀԿ խմբակցության պատգամավորներն այն աստիճանի են «թևավորվել», որ հրապարակային քննադատության առարկա են դարձրել նաև վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի ռոք-ակումբներ հաճախելու փաստը: Իհարկե, զարմանալի կլիներ ռոք-ակումբներում կամ դասական համերգներում տեսնել ԲՀԿ վերնախավին, սակայն լավ կլիներ, որ ԲՀԿ-ում գիտակցեին` «քյաբաբնոցներից», բրազիլական կառնավալների, ռուսաստանյան ցածրաճաշակ էստրադայի և «փթիրի» մշակութային այլ դրսևորումներից զատ, գոյություն ունի նաև բարձրաճաշակ արվեստ, որին ձգտելը միայն օգտակար է: Ինչպես ասում են` ինչպիսի մշակույթ սպառում ես, այնպիսին էլ դառնում ես: Իսկ, թե ինչպիսի՛ մշակույթ են սպառում ԲՀԿ-ական վերնախավի ներկայացուցիչները, դա արդեն քննարկման այլ խնդիր է, միգուցե նաև ենթամշակութային ուսումնասիրության այնպիսի թեմաներ, ինչպես, օրինակ, էմոների կամ գոթերի խնդիրը:
Ինչևէ, առաջիկայում կայանալիք Երևանի քաղաքապետարանի ավագանու ընտրություններում ԲՀԿ-ն փորձելու է հանդես գալ «ժողովրդի հետ, ժողովրդի համար» դիրքերից` հերթական անգամ ընտրազանգվածին մոլորեցնելու փորձեր կատարելը համադրելով նաև կառավարությանն անխնա քննադատելու մարտավարական գործելաոճով: Սակայն Երևանը գյուղական համայնք չէ, այստեղ դժվար կլինի ընտրազանգվածին սիրաշահել տրակտորներով, էժանագին ակնոցներով և տարատեսակ այլ «նվերներով», այս քաղաքում պետք է այլ մարտավարություն կիրառել, որի մասին ԲՀԿ-ում պատկերացում անգամ չունեն: Բավարար է միայն մեկ հանգամանք. ԲՀԿ ավագանու ցուցակի առաջին համարը, այսինքն` քաղաքապետի թեկնածուն, Վարդան Օսկանյանն է, որի փողերի լվացման քրեական պատմությունը դեռևս ավարտված չէ, և նա տեղական ինքնակառավարման զրո փորձ ունի: Օսկանյանը քաղաքական գործիչ է, ամբիոններից ճառասացության չեմպիոն, բայց նրան դժվար է պատկերացնել մայրաքաղաքի կառավարչի դերում, որի պայմաններում ամբիոններն ու ճառերը ոչինչ են, տեսանելի աշխատանքը` պարտադիր պայման:

Ալբերտ ՊՈՂՈՍՅԱՆ

Մեկնաբանություններ