Մանկությունը ձեռքով է անում. Կարլ Յալանուզյան

Դեռ հունիս - հուլիս ամիսներին հայրս անտառում փնտրում - գտնում էր որևէ ամուր ծառատեսակի հաստ ճյուղեր, տեղափոխում նախ գյուղի սղոցարան, տախտակներ կտրել տալիս, ապա՝ տուն:
Տախտակներն առանց շտապելու կացնով, դուրով, փայտի խարտոցով մշակում էր: Եվ երբ դրանց ծայրերը դահուկի ձև էին ընդունում, ես նոր հասկանում էի, որ ձմեռը ինքն էլ, ես էլ դահուկ ենք ունենալու:
Ծայրերն ամրացնում էր մի բարձր տեղ, և երբ դրանք ճկած վիճակում մնում էին մի 20 - 25 օր, վերջնականապես դահուկի նման կորություն էին ձեռք բերում: Իր դահուկներն ավելի երկար էին և նեղ, իմը՝ ըստ հասակի կարճ և լայն, որ ձյան մեջ չխրվեն:

Վերջում մնում էր կաշվե փոկեր կտրել - հարմարեցնել կոշիկներին և, իհարկե, պատրաստի դահուկներն առատորեն յուղել խոզի ճարպով, որպեսզի թարմ ձյունը չկպչի փայտին:
Ավելի հեշտ էր դահուկի ձողերի գործը. արագ չափում էր երկարությունը, սրում ծայրերը, և ձողերը պատրաստ էին:
Բացի դահուկներից, հայրս ծառի ճկած շիվերին կլոր տեսք տալով և «թութունի թեռով» կապկպելով՝ կոշիկի վրայից հագնելու մեծ, կլոր հարմարանքներ էր սարքում, որոնց անունը մեր բարբառով «հաբիգա» է, և որոնք թույլ են տալիս դեռևս փափուկ ձյան վրա քայլել՝ առանց խրվելու:
Այդ ամենը հայրս տեղավորում էր տանիքի և առաստաղի միջև գտնվող տարածությունում, որին մենք «թավոն» ենք ասում: Ի դեպ, թավոնում կարելի էր պահել ձմեռվա եգիպտացորենը, պարկով ընկույզ - կաղինը, այլ բարիքներ, որոնք, իհարկե, պետք էր մկների ճանկը չգցել:
...Եվ ահա նոյեմբերի մի գիշեր սկսում է ձյուն տեղալ, սկզբում նոսր, հետո ավելի ու ավելի խիտ, և մենք կանխավայելում ենք հաջորդ օրվա հաճույքը...

Երբ մենք առավոտ վեր ենք կենում, հայրս արդեն վաղուց մաքրած է լինում բակի ձյունը, բացած՝ դեպի գյուղամեջ տանող արահետները (մեր բարբառով՝ չըղըր), մայրս կովը կթած է լինում և արդեն կերակրում է մի երեք տասնյակի հասնող հավ - ճիվը:
Ես տաք հագնվում եմ, նորից ու նորից փայլեցնում ճտքավոր կոշիկներս և հորս հիշեցնում, որ դուրս գալու ժամանակն է:
Նախորդ օրը նա արդեն թավոնից իջեցրել է դահուկներն ու հաբիգաները, և երբ իմ համբերությունն արդեն սպառվելու վրա է, վերջապես բացում է տան դուռը:
Մենք տղամարդավարի, առանց շտապելու դուրս ենք գալիս, անցնում բակը և հայտնվում մեր եգիպտացորենի արտում, որն ամբողջովին ձյունածածկ է, մի-փոքր էլ թեքություն ունի:
Հայրս նախ իմ դահուկներն է «գործի գցում», և երբ համոզվում է, որ ամուր եմ կանգնած ոտքի վրա, ինքն էլ սապոգներին է ամրացնում դահուկները և ինձ հրավիրում դանդաղ առաջ շարժվել:

Կուրացուցիչ սպիտակությունը կլանում է մեզ, և երբ ստեպ - ստեպ հետ ենք նայում, հազիվհազ նշմարում ենք պատուհանից մեզ ձեռքով անող մորս և քրոջս:
...«Երբեմն մի ակնթարթը բավական է, որ կյանքդ մոռացության մատնես, երբեմն էլ կյանքդ չի բավականացնում, որպեսզի մոռանաս ակնթարթը»,- ասել է Մորիսոն ազգանունով մի մարդ: Եվ դժվար է չհամաձայնել այդ մտքին:

Մեկնաբանություններ