«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՕՐՀՆԵՐԳԸ ՀՆՉԵՑ, ԵՌԱԳՈՒՅՆԸ ԲԱՐՁՐԱՑՎԵՑ, ԹՈՒՐՔԵՐՆ ԷԼ ԾԱՓԱՀԱՐԵՑԻՆ»
14.12.2010 | 00:00
Թուրքիայում օրերս կայացած շախմատի համաշխարհային պատանեկան օլիմպիադայում Հայաստանի ներկայացուցիչները փոքր սխրանք գործեցին. տանելով 9 հաղթանակ, մեկ հանդիպում ավարտելով ոչ-ոքի` 30,5 միավորով վստահորեն գրավեցին առաջին տեղը, և, ի պատիվ մեր երկրի ներկայացուցիչների հաղթանակի, հնչեց Հայաստանի օրհներգը, բարձրացվեց մեր եռագույնը: Վերադարձից հետո զրուցեցինք Հայաստանի պատվիրակության ղեկավար, գրոսմայստեր ԱՐՍԵՆ ԵՂԻԱԶԱՐՅԱՆԻ հետ: -Օլիմպիադան անցկացվեց Բուրդուր քաղաքում: Այն 70-80 հազար բնակիչ ունեցող փոքր, կոկիկ, մաքուր քաղաք է: Դժվարանում եմ ասել` այդ քաղաքում հայեր բնակվո՞ւմ են, թե՞ ոչ: Իջևանել էինք «Գրանդ օզերեն օթել» փոքրիկ հյուրանոցում: Մրցումներն անցկացվում էին մարզապալատում, 22 թիմ էր մասնակցում: Երեք հավաքական էր մրցասպարեզ հանել Թուրքիան, երկու հավաքական` Թուրքմենստանը:-Մասնակիցների թիվը քիչ չէ՞ր:-Անկասկած: Թերևս պատճառն այն է, որ եվրոպական որոշ երկրներ չեն ցանկանում Թուրքիա պատվիրակներ գործուղել: Նախկինում մի քանի անգամ շախմատի պատանեկան համաշխարհային օլիմպիադան կազմակերպվել է Թուրքիայում և` ո՛չ բարձր մակարդակով։ Սակայն այս անգամ ամեն բան տեղը տեղին էր, կացարանները, սնունդը նորմալ էին:-Հայաստանը ո՞րերորդ անգամ էր մասնակցում այս ստուգատեսին:-Չորրորդ: Բանն այն է, որ Հայաստանի շախմատի ֆեդերացիան որոշ ժամանակ խուսափում էր կազմակերպվող ստուգատեսներին թիմեր ուղարկելուց: Դեպքեր են եղել, որ դրանք անցկացվել են հեռավոր երկներում, զգալի ֆինանսներ են պահանջվել: Տասներկու տարի առաջ դարձյալ Թուրքիայում կազմակերպված շախմատի պատանեկան համաշխարհային օլիմպիադայում Հայաստանի ներկայացուցիչները հաղթել էին: Անցյալ տարի մերոնք երրորդն էին, նախկինում էլ մեկ անգամ 5-րդ տեղ են գրավել:-Այս տարի որևէ առաջադրանք դրվա՞ծ էր:-Խնդիր կար խաղալ հաղթելու համար: Տրամադրվածությունն այդպիսին էր: Տեղյակ էինք, որ մեծ թվով երկրներից մասնակիցներ չեն լինելու: Ի դեպ, Հայաստանի հավաքականն օլիմպիադայում իր վարկանիշով երրորդն էր և զիջում էր Ռուսաստանի, Հնդկաստանի ներկայացուցիչներին:-Օլիմպիադայում շախմատիստուհիների թիմեր չկայի՞ն:-Ոչ, գեղեցիկ սեռի ներկայացուցիչների թիմային մրցումներ չեն անցկացվում: Պարզապես, հավաքականների կազմերում կային աղջիկներ, որոնք այդ իրավունքը նվաճել էին լավ խաղալու շնորհիվ:-1998-ի պատանեկան օլիմպիադայի չեմպիոն Հայաստանի թիմի խաղացողները ներկայումս հայտնի գրոսմայստերներ են: Ի՞նչ կասեք Հայաստանի ներկայիս պատանեկան հավաքականի շախմատիստների մասին: Հնարավո՞ր է, որ տարիների ընթացքում նրանք էլ մեր երկրի ազգային հավաքականում խաղան:-Ինչպես հիշում եք, այդ թիմի կազմում էին նաև Լևոն Արոնյանը, Գաբրիել Սարգսյանը, Տիգրան Պետրոսյանը, Վարուժան Հակոբյանը: Առաջին երեքը 2008-ին` Դրեզդենում կայացած շախմատի համաշխարհային օլիմպիադայում, Հայաստանի հավաքականի կազմում չեմպիոն դարձան, իսկ Հակոբյանը բրոզե մեդալի տիրացավ ԱՄՆ-ի հավաքականի կազմում: Չէի ասի, որ Բուդուրում չեմպիոն դարձած մեր երկրի պատանի խաղացողների ներուժն ավելի բարձր է: Գաղտնիք չէ, որ Հայաստանի ազգային հավաքականում ընդգրկվելու համար մեծ մրցակցություն կա, մեր առաջատարների խաղամակարդակը շատ բարձր է: Այնպես որ, մեր պատանի շախմատիստները դեռ երկար ճանապարհ պետք է անցնեն` այդ իրավունքին արժանանալու համար: -Բնութագրեք Հայաստանի պատանեկան հավաքականի անդամներին` ըստ խաղատախտակների:-Կարեն Գրիգորյանն անցկացրած 10 պարտիաներում վաստակեց 9 միավոր և առաջին խաղատախտակի առջև հանդես եկողների պայքարում գրավեց առաջին տեղը: Ընդ որում, դա լավագույն ցուցանիշն է ողջ օլիմպիադայում: Նա վերջին շրջանում լուրջ հաջողության էր հասել` Եվրոպայի առաջնությունում մինչև 16 տարեկանների պայքարում գրավել էր երկրորդ տեղը: Ընդհանրապես, Կարենը կայուն խաղ է ցուցադրում, նրա վարկանիշը վերջին մեկ տարում 200 կետով բարձրացել է, գործակիցն է 2454: Դա բավականին բարձր ցուցանիշ է 15-ամյա շախմատիստի համար: Ի դեպ, նա կարող է հաջորդ տարի էլ այս ստուգատեսին մասնակցել: Գրիգորյանը մի քանի անգամ լրացրել է միջազգային վարպետի նորման: Հովհաննես Գաբուզյանն էլ շատ լավ հանդես եկավ երրորդ խաղատախտակի վրա (9 հնարավորից` 8 միավոր)` ցույց տալով լավագույն արդյունքը: Նա էլ վերջին մեկ տարում զգալի առաջընթաց է գրանցել: Մինչև 16 տարեկանների Եվրոպայի առաջնությունում մինչև 6-րդ տուրը նա 1-ին տեղում էր, հետո փչացրեց գործերը: Այս երկու մարզիկներն էլ Երևանից են: Իսկ չորրորդ խաղատախտակի վրա առաջին տեղը գրաված Դավիթ Շահինյանը (9-ից` 7,5 միավոր) Վանաձորից է: Այդ է պատճառը, որ, ի տարբերություն հավաքականի մյուս անդամների, ես նրան ավելի վատ էի ճանաչում: Սակայն Դավիթը նույնպես փայլուն անցկացրեց օլիմպիադան: Նա շատ համարձակ էր խաղում: Երկրորդ խաղատախտակի վրա այնքան էլ հաջող չխաղաց երևանցի Ռոբերտ Աղասարյանը` 9-ից` 4,5 միավոր: Թերևս, նա լարվածությանը չդիմացավ: Մարզասերները տեղյակ են, որ Ռոբերտը նախկինում եղել է Եվրոպայի և աշխարհի չեմպիոն` 10 և 12 տարեկանների պայքարում:Մեր հավաքականի 5-րդ խաղացողը Տիգրան Պետրոսյանն էր: Նա երեք պարտիա խաղաց և 1,5 միավոր վաստակեց: Նա ավելի շատ պարտիաներ կարող էր անցկացնել, բայց 3-րդ և 4-րդ խաղատախտակների առջև նրա թիմակիցները հաջող էին հանդես գալիս, իսկ նման դեպքերում գերադասելի է տեղաշարժեր չկատարել: Կարևորն այն է, որ բոլորին էլ խաղալու հնարավորություն տրվեց:-Իսկ ի՞նչ սկզբունքով էր կատարվել հավաքականի անդամների ընտրությունը:-Դա որոշվում է շախմատիստների գործակիցներով: Պարզապես, նպատակահարմար չէ, որ վճռորոշ համարվեն Հայաստանի առաջնությունում պատանի մարզիկների ցույց տված արդյունքները, քանի որ հնարավոր են պատահականություններ: Չի բացառվում, որ մարզիկը Հայաստանի առաջնությանը լավ չմասնակցի, սակայն մյուս մրցաշարերում լավ խաղա:-Բայց կա մեկ նրբություն: Պատանիները քիչ են խոշորամասշտաբ մրցաշարերի մասնակցում, և հաճախ անհատական գործակիցները նրանց ներուժին չեն համապատասխանում:-Համաձայն եմ, սակայն ընտրություն կատարելու մի տարբերակ անհրաժեշտ էր, որ կիրառվեր: Հավելեմ, որ Հայաստանի չեմպիոնը պարտադիր ընդգրկվում է հավաքականի կազմում, եթե անգամ ցածր գործակից է ունենում:-Վերջերս Հայաստանի պատվիրակներն այնքան էլ հաջող չմասնակցեցին աշխարհի պատանեկան առաջնությանը: Սամվել Տեր-Սահակյանը 18 տարեկանների մրցաշարում գրավեց 2-րդ տեղը, մյուսներն անմասն մնացին խաղարկված պարգևներից: Ինչո՞ւ մերոնք այդ ստուգատեսում չկարողացան լավագույնս դրսևորել իրենց: Գուցե մասնակիցների կազմն ավելի՞ ուժեղ էր, քան օլիմպիադայում:-Օլիմպիադայի մասնակիցներից աշխարհի առաջնությունում հանդես էր եկել միայն Գաբուզյանը, որն այս տարվա Հայաստանի մինչև 16 տարեկան շախմատիստների չեմպիոնն է, երկրորդ տեղում Աղասարյանն էր: Իսկ Գրիգորյանը, մասնակցելով մինչև 18 տարեկանների Հայաստանի առաջնությանը, 2-րդ տեղն էր գրավել: Ի դեպ, օլիմպիադայում չեմպիոն դարձած մեր շախմատիստներից չորսը Եվրոպայի առաջնությունում առաջին տասնյակում էին` Շահինյանը, Գաբուզյանը, Աղասարյանը, Գրիգորյանը:-Օլիմպիադայում որևէ խնդիր չծագե՞ց:-Ռուսաստանի և Հնդկաստանի թիմերն ուժեղ էին, և երկուսին էլ հաղթեցինք 3:1 հաշվով: Ի դեպ, 2-րդ տուրում մենք խաղացինք ռուսաստանցիների հետ, և նրանք, թերևս, մի փոքր թերագնահատել էին մեր ուժերը: Ընդ որում, այդ օրը մենք մրցեցինք նաև Պորտուգալիայի ուժեղ թիմի հետ և 4:0 հաշվով դժվարությամբ հաղթեցինք: Դրանից հետո ինքս հավատում էի, որ չեմպիոն կդառնանք, բայց այդ մասին տղաներին ասել չէի ցանկանում, որ նրանք զգոնությունը չթուլացնեն: Այնպիսի տպավորություն կարող է ստեղծվել, որ հաղթանակը հեշտորեն է տրվել, սակայն մինչև վերջին օրը լարվածություն կար: Այդ է պատճառը, որ վերջին տուրում ոչ-ոքի (2:2) խաղացինք Թուրքիայի երկրորդ թիմի հետ:-Մեր հավաքակա՞նն առաջարկեց խաղաղ դաշն կնքել:-Այո, տղաները հոգնած էին, բացի այդ, սխալ տեղեկություն էր տարածվել, թե մրցաշարի ավարտից մեկ տուր առաջ արդեն ապահովել ենք չեմպիոնի կոչումը: Սակայն եթե Հայաստանի հավաքականը պարտվեր 0:4 հաշվով, հնարավոր է, որ Ռուսաստանի թիմից հետո հայտնվեր երկրորդ տեղում: Մեր բոլոր շախմատիստները վերջին տուրից առաջ գիշերը շատ անհանգիստ էին քնել, պատրաստվել էին խաղին, ուստի հրահանգ տվեցի` առաջարկել ոչ-ոքի։ Իհարկե, խոշոր հաշվով մերոնք չէին զիջի, սակայն հնարավոր էր` թույլ խաղային, իսկ վերջին տուրում պարտվելը, այն էլ` Թուրքիայի ներկայացուցիչներին, պատվաբեր չէր լինի անգամ չեմպիոնների համար:-Թուրքիայում որևէ անսպասելի բան տեղի չունեցա՞վ:-Ոչ, ընդունելությունը նորմալ էր, Հայաստանի օրհներգը հնչեց, եռագույնը բարձրացվեց, թուրքերն էլ ծափահարեցին:Զրույցը` Գագիկ ԲԵԳԼԱՐՅԱՆԻ
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
.
.
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
-
Ասում են
Ադրբեջանը վերսկսել է պատերազմը Լեռնային Ղարաբաղի դեմ՝ գնդակոծելով խաղաղ բնակիչներին և քաղաքացիական ենթակառուցվածքները
-
Ասում են… Մենք առաջարկել ենք համաձայնության գալ Ադրբեջանի հետ այնպես, որ Քելբաջարն ու Լաչինը, նաև ամբողջ Ղարաբաղը, փաստացի մնան Հայաստանի իրավասության ներքո
-
Ասում են Ռուսաստանը գնահատում է Հայաստանի հետ կառուցողական հարաբերությունները, սակայն հնարավոր չէ համաձայնել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի թեզերի հետ՝ ռուս խաղաղապահների առաքելության ձախողման մասին:
Տարածաշրջանային
