Էրդողանի հատուցման ժամը եկել է

The New York Times-ը հրապարակել է ԱՄՆ ՊՆ նախկին նախարար Ռոբերտ Գեյտսի, որ պաշտոնավարել է 2006- 2011-ին (հանրապետական Ջորջ Բուշի և դեմոկրատ Բարաք Օբամայի օրոք) հոդվածը ԱՄՆ արտաքին քաղաքականությանն անհրաժեշտ փոփոխությունների մասին՝ ժամանակի մարտահավերներին համապատասխանելու համար: Ռոբերտ Գեյտսն անհրաժեշտ է համարում մեծացնել ճնշումը, բայց ոչ թե աշխարհաքաղաքական հակառակորդների, այլ մերձավոր դաշնակիցների վրա՝ Գերմանիայի և Թուրքիայի: Նա աջակցություն է հայտնել Անկարայի դեմ վերջերս սահմանված պատժամիջոցներին՝ ճշտելով, որ դրանք ավելին չեն, քան ՙլավ սկիզբը՚: Եթե Գերմանիայի նկատմամբ նոր վարչակազմի վերաբերմունքը դեռ պարզ չէ, Թուրքիայի մասին արդեն հիմա կարելի է վստահորեն ասել, որ բարդ ժամանակներ են սպասվում, որոնց ընթացքում Անկարան պիտի պաշտպանի ինքնիշխան քաղաքականություն վարելու իր իրավունքը:

Վերջերս Վաշինգտոնը անձնական պատժամիջոցներ սահմանեց Թուրքիայի պաշտպանական արդյունաբերության քարտուղարության ղեկավար Իսմայիր Դեմիրի և 3 պաշտոնյաների նկատմամբ՝ ռուսական զենիթահրթիռային С-400 համակարգեր գնելու պատճառով: Դա ցավոտ հարված էր Անկարաին: Դեմիրը Էրդողանի մերձավոր զինակիցներից է: Թուրքիայի ռազմարդյունաբերական համալիրը, որի զարգացման համար Էրդողանը մեծ ջանքեր է գործադրել, կախյալ վիճակում է Արևմուտքի հետ համագործակցությունից՝ լիցենզավորման և պահեստամասերի մատակարարման հարցում: Անկարային նախազգուշացնող ազդանշանները բավականին վաղուց էին հնչում: Արդեն մի քանի ամիս ձախողման եզրին է Պակիստանի հետ կարևորագույն պայմանագիրը՝ թուրքական ռազմական Т129 ուղղաթիռների վաճառքի վերաբերյալ, որովհետև ԱՄՆ արգելափակել է ուղղաթիռների շարժիչների լիցենզիան: Կանադան դադարեցրել է էլեկտրոնային-օպտիկական համակարգերի արտահանումը, որ կիրառվում է Bayraktar TB2 անօդաչուներում, որոնց մասին շատ խոսվեց Լեռնային Ղարաբաղում պատերազմի ժամանակ: Գերմանիան արգելակել է Altay տանկերի սերիական արտադրությունը: Թուրք պաշտոնյաները մեղադրում են Բեռլինին պայմանագրային պարտավորությունները չկատարելու մեջ:

Իսմայիլ Դեմիրի դեմ պատժամիջոցները կխորացնեն ոլորտի դժվարությունները, որովհետև արտասահմանյան արտադրանքը սեփականով փոխարինելը թուրքերին այդքան էլ չի հաջողվում: С-400-ները բնավ էլ միակ փորձաքարը չեն Վաշինգտոնի ու արևմտյան մյուս մայրաքաղաքների հետ հարաբերություններում: Թուրքիայի ղեկավարությունը մի քանի տարում բազում տարաձայնություններ է ստեղծել գործնականում բոլոր գործընկերների հետ: Ռոբերտ Գեյթսը հիշեցնում է, որ Թուրքիային պետք է պատասխանատվության ենթարկել Լիբիայում, Արևելյան Միջերկրականում ու Սիրիայում գործողությունների համար, որովհետև հակասում են ՆԱՏՕ-ի մյուս դաշնակիցների շահերին և բարդացնում են խաղաղության հասնելը: ԱՄՆ ՊՆ նախկին նախարարը կարող էր հավելել և Արցախի Հանրապետությունը, որ չի արել, թերևս, ոչ թե Թուրքիայի մասնակցությունը պատերազմին չընդունելու պատճառով, այլ այն, որ այդ դեպքում ՆԱՏՕ-ի շահերը չէին շոշափվում: Նա նաև չի հիշատակել, որ Անկարան Մոսկվայի հետ բանակցում է С-400-ների նոր խմբաքանակի վերաբերյալ: Թերևս՝ իր համար ապահովության բարձիկ ստեղծելու նպատակով՝ անհրաժեշտության դեպքում կհրաժարվի նոր գործարքից ու ցույց կտա իր ՙհավատարմությունը՚ ԱՄՆ-ին: Կամ՝ Բայդենի վարչակարգին կսպառնա, որ եթե պատժամիջոցները չհանվեն, նոր С-400-ներ կգնի:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. Թուրքիայի զինված ուժերի գլխավոր շտաբի հետախուզության վարչության նախկին ղեկավար, գեներալ-լեյտենանտ Իսմայիլ Հաքը Փեքինն անհանգստացած է ԱՄՆ պետքարտուղարի թեկնածու Էնթոնի Բլինքենի Թուրքիայի վերաբերյալ
հայտարարություններից։ Բլինքենը Սենատում ասել էր, որ ԱՄՆ նոր վարչակազմի համար անընդունելի է ռուս-թուրքական գործարքը ռուսական S-400 զենիթահրթիռային ՀՕՊ համակարգերի վերաբերյալ։ Ըստ Փեքինի՝ ԱՄՆ նոր վարչակազմի համար S-400-ների հարցը առանցքայիններից է լինելու։ Թուրք գեներալն ասել է․«Բայդենի վարչակազմը, դեռ չանցած պարտականություններին, արդեն սպառնում է Թուրքիային»։ Նա «Sputnik»-ի հետ զրույցում մտահոգություն է հայտնել, որ պետքարտուղարի պաշտոնին հավակնող Բլինքենը Թուրքիային անվանել է «այսպես կոչված դաշնակից, որը գտնվում է միևնույն ուղեծիրում ԱՄՆ-ի հակառակորդների հետ»։ Նա ուշադրություն է հրավիրում Բլինքենի ելույթի այն հատվածի վրա, որտեղ ասվում է. «Թուրքիան այնպիսի դաշնակից է, որը երբեմն չի գործում այնպես, ինչպես պիտի անի և ակնհայտ է, որ դա շատ լուրջ խնդիր է մեզ համար»։ Փեքինը նշում է, որ սրանով ԱՄՆ-ի նոր վարչակազմը ցանկանում է տեսնել այնպիսի Թուրքիա, որը կենթարկվի Վաշինգտոնին։ Իմա՝ Անկարայում սպասում են Վաշինգտոնի նոր քաղաքականությանը և հենց այդ պատճառով որոշել են վերականգնել հարաբերությունները ԵՄ-ի հետ, իսկ Բրյուսելը, կարծես, միայն գոհ ու երջանիկ է դրանից:

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ