Օձնեցի բարերարը

Լոռվա Օձուն գյուղի Աբովյանները պատկանում են նշանավոր գերդաստանի: Անուշավանը Հովհաննես Թումանյանի մտերիմ ընկերն էր ու գյուղագիր: Գևորգն ավարտել էր Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրանոցը, Մոսկվայի Լազարյան ճեմարանը, Թիֆլիսի մանկավարժներից էր, բեմադրված պիեսի հեղինակ, գրել էր «Համառոտութիւն հայոց պատմութեան» դասագիրքը, որն ունեցել էր 4 հրատարակություն: Բաղդասարն ու Զաքարը նորոգել էին Օձունի Սբ Աստվածածին եկեղեցին ու տարածքը պարսպապատել:

Սակայն Աբովյանների թվում կար մեկը` Եսային, որին պետք է առանձնացնեմ: Նրան մանկուց ուղարկել էին Թիֆլիս` ազգականների մոտ, Գիքորի նման հազարումի փորձությունների դիմանալով` ընտրեց վաճառականի ուղին, հետզհետե ոտքի կանգնեց, հարստացավ և ընտանիք կազմեց:

Բայց ճակատագիրը Եսայուն չխնայեց` հիվանդությունից մահացավ նրա որդի, Թիֆլիսի ռեալական գիմնազիայի ավարտական դասարանի աշակերտ Ավետիքը: Ի հիշատակ որդու, Եսային 10 հազար ռուբլով ծննդավայրում կառուցեց յոթ մեծ, լուսավոր սենյակ-դասարաններով քարաշեն դպրոց, որը պաշտոնապես անվանվեց եկեղեցական-ծխական Աբովյան դպրոց: Նման դպրոցներ Հայաստանի գյուղերում հազվադեպ էին:
Եսայի Աբովյանը վախճանվեց 1914 թ., և, ըստ լուրերի, չպահպանվեց նաև դպրոցի շենքը: Բայց մնացին գերդաստանի շառավիղները:

Խաչատուր ԴԱԴԱՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Սիրտս ցավում է․․․ամոթից
• Մանթաշյանցի նվիրաբերությունը գթության քույրերին
• Ահա և վերջ․․․
• Նոր գտածո
• Բարերարյալը
• Հոգևորականության դերակատարումը՝ ենթատեքստով
• Ազգապահություն
• Կեցցե հայ-թրքական բարեկամությունը
• Շահան Նաթալիի նամակը Միսաք Թորլաքյանի մահվան կապակցությամբ (Բոստոն, նոյեմբերի 13, 1968 թ.)
• Առասպել
• Հայրս ու ես
• 10 տոկոս
• Թեպետ համոզված եմ, այդ թուրքը հայոց այբուբենը չգիտի, բայց սա հայերեն գիտցողների համար է
• Գաբրիել Սունդուկյանի զայրույթը
• Աներևակայելի կանայք
• Հայկական նավերը Կասպից ծովում
• Նիկոլ. բայց ոչ Սա, մեկ ուրիշը․․․ (հոկտեմբերի 5-ին ընդառաջ)
• Այսօր նրա ծննդյան օրն է՝ 150-ամյակը, և ես կատարեցի ուխտս (2019 թ. սեպտեմբերի 26-ին գրած հուշերից)
• Բարերարյալը՝ Արմենակ Մուրադյան (հատված ինքնակենսագրությունից)
• Բարերարյալը՝ Տիգրան Նալբանդյան

Մեկնաբանություններ