Քոռ Օհանի աղջիկների օժիտը

Կալկաթայում Հովհան Խաչատուրյան անվամբ մի մարդ կար, որի մականունն էր Քոռ Օհան: Սա զվարճախոս խեղկատակի համբավ ուներ, կալկաթահայոց համար սիրելի անձնավորություն էր և մշտապես հրավիրվում էր զանազան հացկերույթների: Մի անգամ խնջույք է կազմակերպված լինում խոշոր վաճառական, մեծահարուստ Հովհանջան Էլիազյանի տանը: Քոռ Օհանը հանկարծ ոտքի է կանգնում և բոլորի ներկայությամբ դիմում խոջա Հովհանջանին.

-Երանի՜ քեզ, աղա, երանի՜ քեզ երկու պատճառով: Մեկ, որ Աստված քեզ աղքատություն չի տվել, երկրորդ, որ աղջիկների հայր չի դարձրել, ինչպես ինձ է պատժել: Իմ դուստրերը թեպետ սիրուն են, բայց սիրուն բախտ չունեն, օժիտ չունեն, Կալկաթայի շան ձագերից ¥նկատի ունի տղաներին-Խ. Դ.¤ ոչ ոք դուռս չի գալիս, որ այդ ցավ ու պատժից ինձ ազատի: Այ, եթե աղջիկներս քոնը լինեին, որքա՜ն անձինք դուռդ կթակեին, մինչ երեկո ծունր կդնեին: Հիմա մտածում եմ, եթե ես ու իմ պառավ կինն էգուց մեռնենք, Խաչատուր որդիս իր քույրերին փողո՞ց պիտի ձգի, ո՞վ գիտի` ինչ շուն ու կատվի ձեռ պիտի ընկնեն` գլուխները ծուռութեք բարձի դնելով:

Բարեգութ խոջա Հովհանջանն այս խոսքերից խիստ ազդվում է և ասում.
-Այդչափ մի վշտանա, ահա երդվում եմ վեց հազար ռուփի տալ դուստրերիդ համար, յուրաքանչյուրին` երկու հազար ռուփի օժիտ: Դու ջանա, որ սրտիդ ուզած փեսաներ գտնես:
Քոռ Օհանը ծնկի է գալիս և սկսում կաքավել.

Յալալի՜, երեք օձից ես պրծա,
Յալալի՜, երեք վարձկան մշակ գտա,
Յալալի՜, շուտով աներ կդառնամ,
Յալալի՜, ես էլ նոր մարդ կդառնամ:
Եվ այսպես շարունակ:

Քանի որ հին հարուստներն այսօրվանների նման ստախոս ու խաբեբա չեն, խոջա Հովհանջանն իր խոստումը կատարում է: Երկու հազարական ռուփին Քոռ Օհանի աղջիկների բախտի դուռն իսկույն բացում է. Եղիսաբեթն ամուսնանում է ջուղայեցի Մանուկ Թորոսյանի, Հեղինեն` ջուղայեցի Ղազար Սիմոնյանի, իսկ Շուշանը` Մեսրոպ Թաղիադյանի հետ: Այո, այո, գրական երկերի, հրապարակախոսական հոդվածների հեղինակի, խմբագրի, վարժապետի հետ, որ ծնվել էր Երևանում, աստուանդ թափառելով եկել-հասել Կալկաթա և հասկացել հետևյալը. «Մեր արմատը մեր հայրենիքն է: Ով ուզում է երջանիկ լինել, նա պետք է նախ և առաջ ձգտի հայրենիքի երջանկությանը»: Արդյո՞ք պատճառն այն էր, որ նա օտարության մեջ երջանկություն չգտավ: Նրա առաջին կին Թանգում Մկրտչյանը վաղ էր մահացել: Քոռ Օհանի դուստր Շուշանն էլ իր 2000 ռուփի օժիտով երջանկություն չբերեց` վախճանվեց 1855-ին ու թաղվեց Կալկաթայի Սբ Նազարեթ եկեղեցու բակում, իսկ տապանաքարի վրա փորագրվեց. «Տիկին Շուշանայ Մեսրովբ Դ. Թաղիադեան, հիմնադրի եւ առաջին վարժապետի Հայոց դպրոցի սրբոյն Սանդխտոյ, որ ի տիսն 43 հանգեաւ առ Տէր, ի Կալկաթայ, յամի Տեառն 1855 մայիսի 7:
Սրբէ սգով զայս տապան վշտալից այր իւր»:

Մեսրոպ Թաղիադյանը կնոջ մահից հետո ապրեց ևս երեք տարի` երկու կանանցից այդպես էլ զավակ չունենալով:

Խաչատուր ԴԱԴԱՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Սիրտս ցավում է․․․ամոթից
• Մանթաշյանցի նվիրաբերությունը գթության քույրերին
• Ահա և վերջ․․․
• Նոր գտածո
• Բարերարյալը
• Հոգևորականության դերակատարումը՝ ենթատեքստով
• Ազգապահություն
• Կեցցե հայ-թրքական բարեկամությունը
• Շահան Նաթալիի նամակը Միսաք Թորլաքյանի մահվան կապակցությամբ (Բոստոն, նոյեմբերի 13, 1968 թ.)
• Առասպել
• Հայրս ու ես
• 10 տոկոս
• Թեպետ համոզված եմ, այդ թուրքը հայոց այբուբենը չգիտի, բայց սա հայերեն գիտցողների համար է
• Գաբրիել Սունդուկյանի զայրույթը
• Աներևակայելի կանայք
• Հայկական նավերը Կասպից ծովում
• Նիկոլ. բայց ոչ Սա, մեկ ուրիշը․․․ (հոկտեմբերի 5-ին ընդառաջ)
• Այսօր նրա ծննդյան օրն է՝ 150-ամյակը, և ես կատարեցի ուխտս (2019 թ. սեպտեմբերի 26-ին գրած հուշերից)
• Բարերարյալը՝ Արմենակ Մուրադյան (հատված ինքնակենսագրությունից)
• Բարերարյալը՝ Տիգրան Նալբանդյան

Մեկնաբանություններ