Նո՞ր տնտեսական ՆԱՏՕ, թե՞ առայժմ տարաձայնությունների արձանագրում

Վաշինգտումում ընթանում են ԱՄՆ-ի և Եվրամիության միջև ազատ առևտրի տրանսատլանտյան գոտու ստեղծման շուրջ բանակցությունները: Քաղաքական գործիչները համարում են, որ այս նախագիծը պատմության մեջ ամենամեծ երկկողմ համաձայնությունը կդառնա: Արդեն 10-15 տարի միջպետական ու միջտարածաշրջանային տնտեսական ալյանսները ավանդական են դառնում: Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության անդամ երկրները 300 նման համաձայնություններ են կնքել, բայց առևտրի տրանսատլանտյան գոտու ստեղծման համարժեք ոչինչ չի եղել: Հաջողության դեպքում ԵՄ-ի տարեկան եկամուտը կավելանա 150 միլիարդ դոլարով, ԱՄՆ-ինը` 120 միլիարդ դոլարով: Այնուհանդերձ, բանակցությունները կարող են տարիներ տևել. երկներից ամեն մեկն ունի տնտեսության զգայուն ճյուղեր, որտեղ արտասահմանյան մրցակցությունը խոչընդոտելու է ազգային արտադրության զարգացմանը: Տարաձայնությունները վերաբերում են ոչ միայն մաքսադրույքների կարգավորմանը, կան ֆիտոսանիտարային վերահսկողության, ԱՄՆ-ում և ԵՄ-ում տեխնիկական կարգավորման ու ստանդարտների տարբերությունների խնդիրները: Փորձագետները հիշեցնում են, որ ամերիկյան սոյայի ու եգիպտացորենի 90 տոկոսը գենամոդիֆիկացված է, իսկ ԵՄ-ում արգելք է գործում նման մթերքների վրա և Բրյուսելը բնավ մտադիր չէ արգելքը վերացնել: Որոշ փորձագետներ էլ գտնում են, որ ազատ առևտրի գոտին հիմա կնպաստի ճգնաժամի տարածմանը: Առավել հավանական է, որ բանակցությունների այս փուլը կավարտվի համաձայնագրերի ստորագրումով այն ոլորտներում, որտեղ կողմերը տարաձայնություններ չունեն, չի բացառվում և լիարժեք առևտրական միության ստեղծումը, որ քաղաքականացված փորձագետներն արդեն անվանակոչել են «տնտեսական ՆԱՏՕ»` զգուշացնելով, որ նոր միությունը նոր խաղի կանոններ կպարտադրի համաշխարհային առևտրի մյուս մասնակիցներին:

Մեկնաբանություններ