«Նպատակը ո՞րն է` օդանավակայանը մեծացնե՞լը, թե՞ շենքը քանդելը»

«Զվարթնոց» օդանավակայանի շենքի քանդման խնդիրը դարձյալ քննարկումների կիզակետում է: Հնարավո՞ր է արդյոք պահպանել ու շահագործել շենքը, ի՞նչ ծախսեր են պահանջում վերականգնումն ու ամրացումը, ինչպե՞ս և որտե՞ղ ձևավորվեց այն համոզմունքը, թե շենքը ենթակա է միայն ապամոնտաժման: Որտե՞ղ է թաքնված «Ինչու՞ քանդել Զվարթնոցի շենքը» հարցի պատասխանը:

«Ճարտարապետների միությունը, Հանրային խորհուրդը, առհասարակ, քաղաքացիներն ու արվեստագետները բազմիցս դեմ են արտահայտվել այս շենքի քանդմանը: Դեմ են արտահայտվել նաև օտարազգի հայտնի ճարտարապետները: «Զվարթնոցը» համաշխարհային ժառանգության լավագույն օբյեկտներից է, որը ներկայացնում է 80-ականների մոդեռնիզմը ճարտարապետության մեջ: Այդպիսի բարբարոսությունը դժվար է հասկանալ ու ընկալել»,- լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց օդանավակայանի հին մասնաշենքի համահեղինակ, ճարտարապետ Արթուր Թարխանյանի դուստրը` ճարտարապետ ԱՆԱՀԻՏ ԹԱՐԽԱՆՅԱՆԸ:

«Հայնախագիծ» ինստիտուտի տնօրեն, Հանրային խորհրդի քաղաքաշինության ենթահանձնաժողովի նախագահ ԳՐԻԳՈՐ ԱԶԻԶՅԱՆԸ նկատեց, որ երբ ինչ-որ բան չի շահագործվում, կամաց-կամաց քանդվում է. «Եթե մտնեք ներս, կտեսնեք պատկեր, որ նման է Ստալինգրադի ճակատամարտին. ամեն ինչ քանդված է, պոկված, ջարդված: Ըստ կոնցեսիայի` շենքը պարտավոր էին 30 տարի հետո վերադարձնել բարելավված վիճակում: Ինչ վերաբերում է շենքի ամրակայմանը, այսօրվա գոյություն ունեցող ստանդարտներով և նորմերով հաշվել ենք շենքի կրողունակությունը: Իր ձևի շնորհիվ այն շատ բարձր կրողունակություն ունի: Մի փոքր ուժեղացումով առաջին հարկի սյուների բոլոր հարցերը լուծվում են»: Շենքը պահելու մի քանի նախագծեր են ներկայացվել, ինչը, իհարկե, ծախսատար է, սակայն բանախոսը փաստեց, որ նոր շենքը զիջելու է հնին, կառամատույցներն էլ ավելի քիչ են լինելու: «Ինչի՞ց են որոշել, որ 15, 20, 35 միլիոն դոլար արժե միայն վերականգնումը, ուսումնասիրություն արե՞լ են: Նպատակը ո՞րն է` օդանավակայանը մեծացնե՞լը, թե՞ շենքը քանդելը: Եթե նոր բան կառուցեն, իրենց ասած թվից չորս անգամ ավելի է արժենալու՝ 100 միլիոն դոլարից ավելի»:

«Դժվար է անընդհատ պայքարել: Տարօրինակ է, որ օդանավակայանը, Երիտասարդական պալատը, Փակ շուկան, «Սևան» հյուրանոցը, դրանք բոլորը վերացան, քաղաքը հմայիչ է հենց այդ կառույցներով: Զարմանալի սառնասրտությամբ մենք մեր ձեռքով մեր արմատները քանդում ենք»,- ասաց Հայաստանի ճարտարապետների միության նախագահ ՄԿՐՏԻՉ ՄԻՆԱՍՅԱՆԸ: Բանախոսը արտագաղթի պատճառներից մեկը հենց այստեղ է տեսնում. մարդը տեսնում է, որ կորցնում է իր միջավայրը, իր սիրած շենքը, որ այդ բոլոր ընդվզումները արդյունք չեն տալիս:

Անահիտ Թարխանյանն իր հերթին հավելեց, որ որևէ բարերարի մտքով չի անցնի ասել` ուզում եմ ոչնչացնել Այվազովսկու նկարը. «Օդանավակայանը միլիոնանոց արժեք ունի, վերցնել ու հենց այնպես ոչնչացնե՞լ: Այն նաև հայ ժողովրդի անվտանգության երաշխիքն է, 1988 թիվը հիշենք, երբ րոպե առ րոպե մեզ հասնում էին օգնության, ու հազարավոր մարդկանց կյանք փրկվեց: Մենք չունենք ելք դեպի ծով, միակ կապը աշխարհի հետ օդանավակայանն է»: Անահիտ Թարխանյանը ենթադրում է, որ Էռնեկյանն ուզում է դուրս գալ օդանավակայանների շահագործման բիզնեսից, իսկ ցանկացած բիզնեսմեն խնդիր ունի ամենաբարձր գնով վաճառելու իրեն պատկանող ապրանքը. «Ինչքանո՞վ կարող է վաճառել իր սեփական օդանավակայանը` մեծ հարցական է, որովհետև դրա կողքին կա մեկ այլ օդանավակայան: Որպեսզի առավելագույնս բարձր վճարեն, պետք է մյուսը քանդել: Տրամաբանությունից դուրս է, չեն կարողանում բացատրել՝ ինչու՞ են ուզում քանդել շենքը, երբ հնարավոր է վերականգնել, շահագործել»:

Անդրադառնալով «Իրատեսի» հարցին` մեր պատմական արժեքները հետևողականորեն ոչնչացնելն ավելի շատ բիզնես շահո՞վ, անհետևողականությա՞մբ, թե՞ դիտավորությամբ է բացատրվում, Մկրտիչ Մինասյանն ասաց, որ դիտավորություն չկա, ավելի շատ բիզնես շահն է գերակա. «Քաղաքակրթված ազգերը տարբերվում են (մեզ համարում եմ մշակութային, բայց ոչ քաղաքակրթված) այլ ազգերից նրանով, որ պահում են թե մեկը, թե մյուսը: Մեր մոտեցմամբ` Եվրոպայի պառլամենտի բոլոր շենքերը պետք է քանդեին, որովհետև ծախսատար է դրանք պահելը: Բայց դրանք արժեք են: Մենք հարկեր ենք տալիս, որ դրանք պահվեն, թող ավելացնեն հարկերը, ոչ թե քանդեն, ասեն՝ մի հարուստ եկել է ձեզ լավություն անի, դա լավություն չէ, մեր հետքը ջնջել է, և ամենևին չի տարբերվում նրանց գործելաոճից, ովքեր փորձել են ջնջել մեր հետքը: Ցավոք»:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ