Օ­րերս Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի տա­րած­քա­յին կա­ռա­վար­ման, տե­ղա­կան ինք­նա­կա­ռա­վար­ման, գյու­ղատն­տե­սու­թյան և բնա­պահ­պա­նու­թյան հար­ցե­րի մշ­տա­կան հանձ­նա­ժո­ղո­վում քն­նարկ­վում էր հանձ­նա­ժո­ղո­վի նա­խա­գահ Վա­րազ­դատ Կա­րա­պե­տյա­նի հե­ղի­նա­կած՝ «Սևա­նա լճի է­կո­հա­մա­կար­գի վե­րա­կան­գն­ման, պահ­պան­ման, վե­րար­տադր­ման և օգ­տա­գործ­ման մի­ջո­ցա­ռում­նե­րի տա­րե­կան ու հա­մա­լիր ծրագ­րե­րը հաս­տա­տե­լու» օ­րեն­քում լրա­ցում կա­տա­րե­լու նա­խա­գի­ծը, որ նա­խա­տե­սում է ար­գե­լել Սևա­նից հա­վե­լյալ ջրա­ռը:

Հա­մոզ­ված ենք, որ Սևա­նա լճի խեղ­ված ճա­կա­տագ­րով խիստ մտա­հոգ­ված մեր հան­րու­թյան ճն­շող մե­ծա­մաս­նու­թյու­նը տա­րի­ներ շա­րու­նակ ան­համ­բե­րու­թյամբ էր սպա­սում մեր երկ­րի նոր, ի­րա­վա­կան և ար­դար կա­ռա­վա­րու­թյան «հայտ­նու­թյա­նը», ի­րա­վամբ հույս տա­ծե­լով, որ ա­ռա­ջին իսկ պա­հից կա­ռա­վա­րու­թյունն ան­հա­պաղ կլծ­վի լր­ջո­րեն խա­թար­ված, իր գու­ցե և ան­բու­ժե­լի է­կո­հա­մա­կար­գով ար­դեն իսկ մահ­վան եզ­րին հա­սած, եր­կար տա­րի­ներ փր­կու­թյան սպա­սած լճի շատ դժ­վա­րին խն­դիր­նե­րի լուծ­ման ա­ռա­քի­նի գոր­ծին։

«Գույ­նե­րի խոր­հր­դա­կար­գում սևը Ճա­պո­նիա­յում հա­մար­վում է ու­րա­խու­թյուն, ա­մե­րի­կյան հնդ­կա­ցի­նե­րի հա­մար՝ գի­շեր, օր­վա կար­միր գույ­նի հա­մադ­րու­թյուն, բուդ­դիզ­մում՝ կա­պանք­ներ, չի­նա­ցի­նե­րի հա­մար՝ հյու­սիս, մինչ ձմեռ, քրիս­տո­նյա­նե­րի հա­մար՝ վիշտ, ժխ­տում, ե­գիպ­տա­ցի­նե­րի հա­մար՝ վե­րած­նունդ, պտ­ղա­բե­րու­թյուն, հրեա­նե­րի հա­մար՝ հաս­կա­ցո­ղու­թյուն, ար­քա­յու­թյուն, հն­դիկ­նե­րի հա­մար` զգա­յա­կան և դե­պի վեր ուղղ­ված շար­ժում, ժա­մա­նակ, մա­յա­նե­րի հա­մար՝ թշ­նա­մու մահ, իս­լա­մում՝ հա­տու­ցում»։

Ռու­սաս­տա­նյան հա­սա­րա­կու­թյան ու հատ­կա­պես նրա ռու­սա­կան հատ­վա­ծի գլ­խա­վոր մտա­հո­գու­թյուն­նե­րից մե­կը, ան­շուշտ, երկ­րի ժո­ղովր­դագ­րա­կան ի­րա­վի­ճակն է: Բնակ­չու­թյան աճ չկա, ըն­դար­ձակ տա­րա­ծու­թյուն­ներ պար­զա­պես ան­մար­դաբ­նակ են, և լա­վա­տե­սու­թյուն չի նկատ­վում: Խն­դիրն ի­հար­կե այն­քան ա­ղե­տա­լի չէ, որ­քան Հա­յաս­տա­նում: Թեև հու­սադ­րող է, որ մեր երկ­րում խրո­նիկ ան­տար­բե­րու­թյու­նը տե­ղիք է տվել, և պա­տաս­խա­նա­տու մար­դիկ սկ­սել են մտա­ծել բնակ­չու­թյան քա­նա­կի ա­վե­լաց­ման մա­սին:

«Գորշ արջն (Ursus arctos) ընդգրկված է ՀՀ կենդանիների կարմիր գրքում և ներկայումս տեսակն ընդգրկված է նաև ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակում (ver. 3.1) «Least Concern» կարգավիճակով:

Ա­մուլ­սա­րի մա­սին շատ են գրում ու խո­սում, բայց այս խնդ­րին պետք է մո­տե­նալ նաև մեկ այլ, զուտ տեխ­նի­կա­կան տե­սա­կե­տից ու փոր­ձել հաս­կա­նալ, թե ին­չու է Փա­շի­նյա­նը շա­րու­նա­կում այդ­պի­սի հա­մա­ռու­թյամբ շարժ­վել ժա­ղովր­դի կամ­քին հա­կա­ռակ, ին­չու է մո­ռա­ցել, որ ոչ վաղ ան­ցյա­լում նա լսում էր մարդ­կանց ձայ­նը, կի­սում նրանց մտա­հո­գու­թյուն­նե­րը և, ա­ռանց եր­կմ­տե­լու, պատ­րաստ էր կանգ­նե­լու ժո­ղովր­դի կող­քին:

ՀՀ վար­չա­պետ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը ս. թ. սեպ­տեմ­բե­րի 9-ի ֆեյս­բու­քյան իր ու­ղիղ հա­ղորդ­ման կամ լայ­վի ըն­թաց­քում հայ­տա­րա­րեց, որ առն­վազն այս պա­հի դրու­թյամբ մենք չու­նենք Ա­մուլ­սա­րի հան­քի շա­հա­գոր­ծումն ար­գե­լե­լու որևէ ի­րա­վա­կան հիմ­նա­վո­րում։

«Փաստը» գրում է. «Սևանա լճի պահպանությունը Հայաստանի համար բնապահպանական և տնտեսական բացառիկ կարևոր հիմնախնդիր է, որի նպատակը լճի բնական ռեժիմի փոփոխության հետևանքով ֆիզիկաաշխարհագրական երևույթների էկոլոգիական հավասարակշռության խախտման վերացումն է։

Արարատյան դաշտավայրի խորհրդանիշ համարվող արագիլները մոտ մեկ ամիս առաջ հայտնվել էին աղետի առջև: Նրանք Արաքս գետի ջրատարերում ձուկ որսալու ժամանակ ինչ-որ յուղով էին աղտոտվել, դրան էլ գումարվել էր աղբանոցների մուրն ու ճենճը, և թուռչունները, փետուրներին ծանրացած յուղի ու ճենճի պատճառով, չէին կարողանում թռչել:

Երեկ, կարծես, Ամուլսարի օրը լիներ՝ միանգամից երեք քննարկում նույն թեմայով: Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպեց «Իմ քայլը» խմբակցության, Ջերմուկի բնակչության ներկայացուցիչների և բնապահպանների, «Լիդիան Ինթերնեյշնլ» ընկերության ղեկավարության հետ: