«Ժամանակին այգում ոչ օրինական ճանապարհով գումարներ աշխատելու մեծ հնարավորություններ են ունեցել մարդիկ»

«Իրատեսը» զրուցել է Երևանի կենդանաբանական այգու տնօրեն, Վայրի բնության և մշակութային արժեքների պահպանման հիմնադրամի հիմնադիր ՌՈՒԲԵՆ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ հետ՝ նպատակ ունենալով ի մոտո ծանոթանալու կենդանաբանական այգու և տնօրենի անձի շուրջ վերջին շրջանում չհանդարտվող աղմկոտ պատմություններին:
Զրուցել ենք նաև Կենդանիների փրկարար միջազգային կազմակերպության հիմնադիր տնօրեն Ալըն Նայթի հետ: Այդ զրույցը կներկայացնենք առանձին:
Ինչպես սովորաբար վարվում ենք նման դեպքերում, այս անգամ ևս հավաստիացնում ենք Ռուբեն Խաչատրյանի դեմ հանդես եկող կողմի ներկայացուցիչներին, որ պատրաստ ենք լսելու նաև նրանց՝ անաչառորեն հրապարակելով զրույցը մեր թերթի էջերում:

-Պարոն Խաչատրյան, Երևանի կենդանաբանական այգու շուրջ սկսված աղմուկը ունի խոր արմատներ: Չնայած այն բանին, որ այգու մի շարք այցելուների հետ զրուցելիս լսել ենք դրական կարծիքներ այգում կատարված բարեփոխումների վերաբերյալ, այսուհանդերձ, կան մարդիկ, որոնք շատ կտրուկ և սուր բնորոշումներ են տալիս այգում տիրող իրավիճակին և հենց Ձեր անձին: Ի՞նչ պատճառաբանություն ունի այս երևույթը:
-Աղմկողներն ընդամենը չորս հոգի են՝ ներկայումս կենդանաբանական այգում աշխատող մարդիկ: Նրանց միացել են մի քանի նախկին աշխատակիցներ, որոնք տարիներ առաջ լքել են այգին՝ հիմնավոր պատճառներով: Մասնավորապես, պատճառը եղել է այն, որ նրանք ո՛չ լուրջ, ո՛չ մասնագիտական վերաբերմունք են ունեցել իրենց աշխատանքի նկատմամբ: Ներկայիս աշխատակիցներից երեքը նույնպես ժամանակին ազատվել էին աշխատանքից՝ այդ նույն պատճառով: Մեկը ազատվել էր իր կամքով, որովհետև այլ տեղում ֆինանսապես ավելի լավ առաջարկ էր ստացել, հետո ինքս եմ նրան խնդրել վերադառնալ: Ամեն դեպքում, դրանք մարդիկ են, որոնք այսօր ամենաբարձր աշխատավարձն են ստանում կենդանաբանական այգում՝ տնօրենի աշխատավարձին հավասար աշխատավարձ: Իրենց կարծիքի հետ էլ միշտ հաշվի ենք նստում, միշտ հնարավորություն ենք տալիս ազատ արտահայտվելու, ընդառաջում թե՛ անձնական, թե՛ գործնական հարցերում: Կենդանիների հետ կապված խնդիրներին միշտ արագ արձագանք է լինում, որպեսզի դրանք շուտափույթ լուծում ստանան: Բայց կա այլ խնդիր. իրենք ժամանակին այգում ոչ օրինական ճանապարհով գումարներ աշխատելու մեծ հնարավորություն են ունեցել, մարդ է եղել, որ այգում գոմ է ունեցել, ապօրինի զավթել է այգու տարածքը, որտեղ այգու միջոցների հաշվին խոզեր է պահել:
-Անունը նշեք, խնդրեմ, որովհետև մենք պատրաստ ենք նաև զրուցելու և պարզաբանումներ ստանալու Ձեր դեմ բողոքողներից:
-Այգու աշխատակիցներն են ասում, որ այդ մարդը այգում փղին խնամող Գևորգ Գրիգորյանն է: Մյուսը, որ ընկել է այդ ալիքի տակ, կատվազգիների և շնազգիների ստորաբաժանման ավագ խնամող Արման Պետրոսյանն է, որը նախկինում, մինչ իմ տնօրեն նշանակվելը, ունեցել է հնարավորություն տարբեր կենդանիների, մասնավորապես՝ առյուծների, արջերի ձագերի միջոցով գումարներ աշխատելու. ինչպես այգու աշխատակիցներն են պատմում, նկարահանման կամ մեկ այլ նպատակով կենդանիներին դուրս է հանել այգուց: Եվ այս դեպքում զգալի գումարների մասին է խոսքը: Ոմանք ձի են ունեցել, որով զբոսանքներ են կատարել այգում և գումարներ աշխատել: Եվ այդ մարդկանց պատկերացումներում, հիշողություններում դաջվել է այն գաղափարը, որ իրենք զրկվել են այդ հնարավորություններից ներկայիս տնօրենի պատճառով: Այս մարդկանց միացել է և՛ կենդանաբանական այգում, և՛ Վայրի բնության ու մշակութային արժեքների պահպանման հիմնադրամում երկար տարիներ իմ կողքին եղած մի աշխատակից և նախկին ընկեր Մանուկ Մանուկյանը: Տասներեք տարի համատեղ աշխատանքից, ընկեր համարվելուց հետո այս մարդը որոշեց ամեն բան դնել մի կողմ, տուրք տալ իր անձնական շահին և տիրանալ հիմնադրամի ունեցվածքին: Մանուկը կարծում է, որ իմ կառավարումը սխալ է, որ ես մասնագետ չեմ, մի բան, որ տասներեք տարի ինքը չէր նկատել, ավելին, մշտապես գովասանքով է խոսել թե՛ իմ անձի, թե՛ հիմնադրամի գործունեության մասին:

-Վերաբերմունքի նման կտրուկ փոփոխությունը պետք է ինչ-որ հիմք ունենա: Ո՞րն է այդ հիմքը:
-Հիմքը, կարծում եմ, նրա սխալ սպասելիքներն էին: Սպասելիքներ, որոնք կապված էին ոչ միայն իր հեղինակության, այլև գումարների հետ: Ես նրան բազմիցս եմ ասել, որ մեր գործում հնարավոր չէ հարստանալ, և սա վերաբերում է բոլորիս: Հիմնադրամն այնպիսի կազմակերպություն է, որի միջոցները կարող են օգտագործվել այն նպատակով, որ ասենք, էշի փոխարեն ձի գնենք, ձիու փոխարեն՝ «Վիլիս»՝ սար բարձրանալու նպատակով, կամ այդ «Վիլիսը» կարող է դառնալ ավելի ժամանակակից ամենագնաց՝ էլի նույն նպատակին ծառայեցնելու համար: Այսինքն, հիմնադրամի միջոցները կավելանան և կօգտագործվեն գործնական նպատակներով, բայց ոչ՝ անձնական: Նա հայտարարում է, որ ուզում է իր գործը ստեղծել, որ իրեն խաբված, վիրավորված է զգում:
-Ի՞նչ ասել է՝ իր գործը ստեղծել, կպարզաբանե՞ք:
-Նա ուզում է գործունեություն սկսել՝ առանց հիմնադրամի: Հիմնադրամի գործունեության, հողերի պահպանման մեջ նա իր մասնաբաժինն ուներ: Ամեն ինչ սկսվեց նրանից, որ այդ մարդը կազմակերպում էր տուրիստական ծրագրեր, մի բան, որ հիմնադրամի գործունեության բաղկացուցիչն է և հնարավորություն է տալիս ֆինանսներ ձեռք բերել ու հոգալ հիմնադրամի ծախսերը, ինքնաֆինանսավորվել: Որոշ ժամանակ անց նա հայտարարեց, որ այդ գործից մենք ավելի շատ գումար ենք ստանում, քան ինքը: Իսկ ինքը տուրիզմի համար ստանում էր օրական հիսուն հազար դրամ՝ 10-14 օր անընդմեջ: Այդ պատճառով էլ որոշեց, որ ինքն առանձին պիտի գործունեություն ծավալի:

-Բայց ի՞նչ կապ ունի այս ամենի հետ կենդանաբանական այգին:
-Կենդանաբանական այգին այս ամենի հետ կապ չունի:
-Բայց նա մեկն է, չէ՞, կենդանաբանական այգու տնօրենի հրաժարականը պահանջողներից:
-Այո՛: Բայց նրա պահանջի հիմքում հիմնադրամի և իր՝ հիմնադրամից առանձնանալու խնդիրն է: Իսկ առանձնանալու համար նա, իրեն համարելով հիմնադրամի գործունեության մեջ շատ մեծ ավանդ ունեցող մարդ, պահանջում է իրեն տալ հիմնադրամի «կեսը»: Ես նրան բացատրում եմ, որ սա ո՛չ բիզնես է, ո՛չ իմ անձնական ունեցվածքը, որից ես կարողանամ նյութական ինչ-որ բաժին առանձնացնել կամ չառանձնացնել: Հիմնադրամը հասարակական կազմակերպություն է, որին առնչվող ասելիք ունենալու դեպքում պետք է դիմել հոգաբարձուների խորհրդին և որոշումների կայացումն ակնկալել նրանցից, ոչ թե ինձնից: Իհարկե, նա նաև ՈՒրցաձորի գյուղապետին ենթարկեց շանտաժի (ըստ գյուղապետի)՝ պահանջելով հիմնադրամին հատկացված հողերը տալ իրեն… Եվ էսպիսի մի շարք բաներ:
-Ի՞նչ ասել է՝ ՈՒրցաձորի հողեր: Ի՞նչ նպատակով էին դրանք հատկացվել Վայրի բնության և մշակութային արժեքների պահպանման հիմնադրամին:
-ՈՒրցաձորում կան հողեր, որոնք տրված են հիմնադրամին՝ ի պահպանություն: Նպատակն այն է, որ այդ տարածքում պահպանվի վայրի բնությունը. չլինեն որսագողություն, ծառահատումներ, հրդեհներ և այլն, և այլն:
-Եվ ինչո՞վ ավարտվեց գյուղապետի հետ կոնֆլիկտը:
-Գյուղապետը նրան պատասխանել էր, որ գործ չունի որևէ մեկի անձի հետ, որ ինքն աշխատում է իրավական հարթության մեջ, իրավաբանական անձի հետ, և հարցերը կարող են ունենալ միայն իրավական լուծում: Իսկ հիմնադրամը բավականաչափ գործ է արել՝ ի նպաստ ՈՒրցաձոր գյուղի: Մասնավորապես, դպրոցն է վերանորոգվել, տներ են վերանորոգվել, որոնք հիմա տրամադրվում են տուրիստներին և գումար բերում բնակիչներին, աշխատատեղեր են ապահովվել գյուղացիների համար: Մեր գործունեության շնորհիվ ՈՒրցաձորը բավական աշխույժ տարածք էր դարձել: Ըստ գյուղապետի՝ քանի որ ինքը համաձայն չէր Մանուկի հետ, վերջինս կազմակերպեց բողոքի ցույցեր և հասավ նրան, որ գյուղապետը իր կամքով հրաժարական տվեց, որովհետև չէր ուզում, որ կոնֆլիկտ առաջանա գյուղում, որ գյուղացիները կիսվեն երկու մասի: Դավիթ Սանասարյանն էր եկել գյուղ, որի հորդորին անսաց գյուղապետը և հեռացավ աշխատանքից՝ պայմանով, որ կլինեն գյուղապետի նոր ընտրություններ, և կընտրվի չեզոք մարդ: Բայց ընտրվեց ոչ չեզոք մարդ՝ Մանուկի քեռու տղան, որը նույնպես աշխատում էր կենդանաբանական այգում, զբաղվում ատրակցիոն խաղերով: Հիմա նա է մեր դեմ նամակներ գրում, բողոքում: Այսինքն, սա Մանուկ Մանուկյանի կողմից խիստ ուղղորդված, անձնավորված թշնամություն է, և մեղադրանքները զրպարտություններ են:
(շարունակելի)

Զրույցը վարեց
Կարինե ՌԱՖԱՅԵԼՅԱՆԸ

Հեղինակի նյութեր

• Անհամբեր ու սիրով եմ սպասում իր հերթական գրին, ես էդ գրի մշտամնա ընթերցողն եմ
• Դերենիկ Դեմիրճյանի ժառանգության արժևորումը՝ ժամանակակից գիտական խոսքով
• Երախտագիտություն՝ կինոլեզվով
• Դերենիկ Դեմիրճյան-145
• «Այս մար­դիկ չեն սի­րում մեր ժո­ղովր­դին, պատ­րաստ չեն նրա հոգ­սը կրե­լու՝ ա­ռանց պարգևավ­ճա­րի»
• «Պե­տու­թ­յու­նը կորց­րել է իր դեմ­քը, և ե­թե մենք թույլ տանք, որ այս ճգնա­ժամն ա­վե­լի խո­րա­նա, ուղ­ղա­կի կկոր­ծան­վենք»
• «Կա այս­պի­սի մի կար­ծիք՝ հարկ է ստեղ­ծել Հա­յաս­տան ամ­րոց-պե­տու­թ­յուն»
• «Մի բան հս­տակ է՝ այս իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րը պետք է ան­հա­պաղ հե­ռա­նան»
• «Ե­թե մեր մշա­կույ­թը լի­ներ բարձր մա­կար­դա­կի վրա, մենք այ­սօր­վա ող­բեր­գու­թ­յու­նը չէինք ու­նե­նա»
• «Մեր թշ­նա­մու գոր­ծած ո­ճիր­նե­րից ու հան­ցա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րից ոչ մե­կը թույ­լատր­ված չէր ո­րևէ օ­րեն­քով»
• «Ի սկզ­բա­նե մտա­ծել են ար­նա­քամ ա­նել ժո­ղովր­դին, բե­րել-հասց­նել մի վի­ճա­կի, որ հե­տո ա­սեն՝ դե՜, չդի­մա­ցանք, ու ստո­րագ­րեն այս փաս­տա­թուղ­թը»
• «Վեր­ջին տեխ­նո­լո­գիա­նե­րով զին­ված հա­րուստ, ան­պարտ բա­նակ, սե­փա­կա­նին զու­գա­հեռ՝ պե­տա­կան հզոր ար­դ­յու­նա­բե­րութ­յուն պի­տի ստեղ­ծենք»
• «Ե­թե հի­մա ենք գնում փոխ­զիջ­ման, դրա տակ ի՞նչ է են­թադր­վում. ինք­նաոչն­չա­ցո­ւ՞մ, ինք­նաս­պա­նու­թ­յո­ւ՞ն»
• «Աստ­ված մեզ հետ է և մեր ար­դար գոր­ծին զո­րա­վիգ»
• «Պար­տադր­ված պա­տե­րազ­մը, ի­հար­կե, ծանր բան է, բայց մենք պատ­րաստ էինք դրան»
• «Հա­նուն ազ­գի, հա­նուն հայ­րե­նի­քի զոհ­ված­նե­րի հե­րո­սու­թ­յու­նը չա­փա­նիշ­նե­րի փո­փո­խու­թ­յան են­թա­կա չէ»
• «Ինչ­պես Հի­սու­սը, այդ­պես էլ Նա­րե­կա­ցին Աստ­ծուց նե­րո­ղու­թ­յուն է խնդ­րում բո­լո­րիս մեղ­քե­րի հա­մար»
• «Մենք աշ­խար­հի մեջ ենք, ու աշ­խարհն է մեր մեջ. պար­զա­պես, որ­պես գաղտ­նի զենք, ու­նենք Ո­գին, որ մեզ պա­հել ու պա­հե­լու է»
• «Մենք Աս­տու­ծոյ փառք կու տանք, որ հայ­րե­նի­քը կը մնայ հայ­րե­նիք եւ մեր մնա­յուն հաս­ցէն»
• «Կար­դում էի այն ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րի ցան­կը, որ պատ­րաստ­վում են հա­նե­լու դպ­րո­ցա­կան դա­սագր­քե­րից, ու սար­սա­փում էի»

Մեկնաբանություններ